De voor ons liggende Kadernota is de laatste die door ons college aan u wordt voorgelegd. Zoals u bekend is vinden in maart 2022 de gemeenteraadsverkiezingen plaats.
In deze Kadernota blikken we vooruit op de begroting 2022 en verder, om op deze manier een basis te leggen waar het nieuwe college mee aan de slag kan gaan. Dit college stelt die nog wel op en biedt die ook aan maar uitvoering van de begroting komt voor het merendeel voor rekening van het nieuwe college. Om deze reden hebben wij de kaders en uitgangspunten beleidsarm geformuleerd.
Wij hebben onlangs met de leiding van onze organisatie om tafel gezeten om te bekijken wat wij nog zouden kunnen doen, rekening houdend met de genoemde beperkingen.
Wij hebben daarbij aangegeven dat, wat ons betreft, de komende tijd het accent moet komen te liggen op
- Het instandhouden van onze dienstverlening aan de burgers;
- Het in de greep krijgen van de kosten binnen het sociaal domein;
- Het realiseren van het Dorpshuis;
- Het realiseren van sporthal de Bongerd;
- Nieuwe vergaderwijze gemeenteraad
- Uitvoeren toezicht in het kader van VTH;
- Voortgang in realisatie onderwijshuisvesting;
- Het voortzetten van onze rol in regionaal verband;
- Informatieveiligheid;
- De basis van de gemeentelijke organisatie op orde brengen;
- Ontwikkeling Ruysdaelstraat.
Stand van onze organisatie
Het belangrijkste kapitaal wat wij hebben wordt namelijk gevormd door onze medewerk(st)ers.
De effecten van de corona merken wij niet alleen in de samenleving, bij de ondernemers, sportverenigingen, kunst en cultuur etc. maar ook in onze eigen organisatie. Op het moment van samenstellen van deze Kadernota hebben wij nog steeds te maken met allerlei beperkingen.
Onze medewerk(st)ers werken voor het overgrote deel nog steeds vanuit huis, onze boa’s hebben hun handen vol aan het toezien op naleving van de regels. Maar ook worden wij geconfronteerd met besmettingen en positieve testen. Ondanks deze belemmeringen constateren wij dat er veel gerealiseerd is en dat is een compliment waard.
Naast de corona-effecten ervaren wij binnen onze organisatie extra druk, doordat er veel gevraagd wordt van de medewerk(st)ers maar ook dat wij te maken hebben met:
- Zieken (5) waardoor er minder productie wordt geleverd;
- Collega’s die elders een andere baan gaan invullen (5) en een lastig invulbare vacature achterlaten;
- Zwangerschaps-en ouderschapsverlof, meer (3) dan normaal het geval is. Een mooie positieve ontwikkeling, maar wel lastig op te vangen binnen onze kleine organisatie.
Wij merken ook dat er functies zijn die moeilijk invulbaar zijn. Een probleem dat wij niet alleen hebben, maar waar de meeste gemeenten in ons land mee te maken hebben. Het gaat dan vooral, zonder de andere disciplines tekort te doen, om vergunningsverleners/-toetsers, strategisch medewerker, adviseurs op het terrein van duurzaamheid en senior projectleiders.
Zelfs inhuur van geschikt personeel is moeilijk omdat er weinig mensen beschikbaar zijn.
Zoals u bekend zijn wij al eerder gestart met het project Kwiek met betrekking tot de interne organisatieontwikkeling. Een project dat nu gericht is op een andere wijze van werken, een andere cultuur en zelforganisatie. Dit traject loopt vertraging op vanwege de coronacrisis en door het digitaal moeten werken. Dit soort projecten kunnen namelijk alleen maar slagen wanneer we elkaar fysiek kunnen treffen.
Organisatieontwikkeling
Wij zijn in het voorgaande 'stand van zaken organisatie’ ingegaan op een aantal aspecten die te maken hebben met onze medewerk(st)ers. De komende periode willen wij ook meer duidelijkheid krijgen in de omvang van de taken waarmee wij geconfronteerd worden en dit in relatie brengen met de beschikbare capaciteit. Wij willen daartoe een onderzoek laten uitvoeren om dit als basis te laten dienen voor het opzetten van een strategisch personeelsplan. Ook de stand van zaken rondom Kwiek wordt hierbij betrokken.
De voortgang van deze organisatieontwikkeling heeft natuurlijk vertraging opgelopen als gevolg van de corona-pandemie. Zodra wij verder zijn in deze ontwikkeling, is het van belang de wijzigingen formeel te verwerken en vast te leggen in procesafspraken.
Tevens willen wij inventariseren welke basisgegevens wij in onze organisatie -toekomstgericht- nodig hebben, maar die niet allemaal voorhanden zijn. Gedacht kan worden aan de omvang van ons areaal, infrastructurele voorzieningen, meerjarige onderhoudsplannen, etc.
Vergunningen/verzoeken
Wij lopen aan tegen een achterstand bij het behandelen van bouwaanvragen en principeverzoeken doordat er meer vraag is dan wij capaciteit kunnen leveren. Wij proberen met man en macht hiervoor extra in te huren. Probleem is echter dat er op de markt eveneens weinig capaciteit beschikbaar is. Wij blijven ons inzetten om dit te realiseren, want dit is een belangrijk aspect van onze dienstverlening.
Invoering Omgevingswet
Een ander onderwerp dat de nodige gevolgen heeft, is de invoering van de Omgevingswet en de consequenties die die wet heeft voor onze gemeente.
U heeft regelmatig een invoeringsdatum gehoord, tot op heden is het 1 juli 2022. De nieuwe wet heeft gevolgen voor onze inwoners, maar ook voor uw raad en voor onze organisatie. Onduidelijk is welke financiële gevolgen deze Omgevingswet heeft. De voorbereidingen gaan onverminderd verder, maar we zien o.a. door een toename van reguliere werkzaamheden dat de implementatie een zeer zware belasting vormt voor de organisatie. Mogelijk is er daarom extra personele inzet nodig.
Uw raad wordt bij de visie en uitvoering betrokken. Tevens lopen de voorbereidingen met betrekking tot het Digitaal Stelsel Omgevingswet.
CMD/sociaal domein
Ten aanzien van het CMD wordt gewerkt aan een bedrijfsplan om een duidelijk beeld te krijgen van de werkwijze, de inhoud, de personele formatie en de daarbij benodigde financiële middelen. Als basis wordt hierbij gebruikt de visie zoals die door de raadswerkgroep is geformuleerd. Er wordt hard gewerkt aan de invulling van het bedrijfsplan en de verwachting is dat deze in de 2e helft 2021 beschikbaar is ter behandeling in de gemeenteraad.
Wij constateren op basis van de huidige gegevens dat wij geconfronteerd zullen worden met een extra claim op onze financiële ruimte. Het lijkt erop dat wij in ieder geval in 2021 een bedrag van rond de € 300.000 incidenteel nodig hebben. De structurele effecten kunnen wij eerst duiden als het bedrijfsplan beschikbaar is. De extra incidentele middelen stellen wij aan de orde bij de 2e bestuursrapportage. Voor de structurele middelen nemen wij in de Kadernota vooralsnog een p.m. post op.
Eerder is door u een besluit genomen om een taakstelling op te leggen aan het CMD. De taakstelling voor 2022 is € 350.000. Wij willen dit gedeeltelijk opvangen door de eenmalige bijdrage jeugd van € 205.000 uit de septembercirculaire van 2020 daarvoor alsnog te oormerken. Bij het vaststellen van de begroting 2021-2024 is deze bijdrage via de 1e begrotingswijziging 2021 toegevoegd aan de algemene middelen. Dit betekent een verlaging van het begrotingsresultaat met € 205.000.
Voor jeugdwerk wordt in de meicirculaire 2021 landelijk eenmalig € 613 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast wordt voor 2022 € 1,3 miljard door het rijk gecompenseerd voor de tekorten op de jeugdzorg. Welk deel voor ons zal zijn, is niet bekend. Er is namelijk nog niet aangegeven hoe de verdeling plaats gaat vinden. Dit kan via de algemene uitkering uit het gemeentefonds maar ook via een doeluitkering.
Reactie toezichthouder m.b.t. sociaal domein
Voor de beoordeling van de begroting 2022 omtrent het sociaal domein schrijft de toezichthouder dat de richtlijnen van vorig jaar (begroting 2021) vooralsnog voor de begroting 2022 van kracht blijven. Deze zijn:
- Voor de jaren 2023 tot en met 2025 kan door de gemeente een stelpost ‘Uitkomst onderzoek jeugdzorg’ geraamd worden: per gemeente naar rato van de € 300 miljoen per jaar.
- Voorwaarde is dat daarnaast gemeente zelf maatregelen neemt in het kader van de transformatie rondom jeugdzorg en Wmo mede gericht op beheersing van de kosten.
Meicirculaire
De meicirculaire is op 31 mei gepubliceerd. De gevolgen hiervan zijn niet verwerkt in deze kadernota 2021 en hiervoor wordt verwezen naar bijlage ‘Memo Meicirculaire 2021’. Verder ervaren we dat veelal bij de septembercirculaire nog een correctie plaatsvindt. Beide worden wel betrokken bij de begroting.
Herijking gemeentefonds
Een andere ontwikkeling die op ons afkomt, maar waarvan we niet weten wanneer en met welke omvang betreft de herijking van het gemeentefonds.
Op basis van de cijfers die nu voorhanden zijn gaat het om bedragen van € 260.000 (2023) oplopend tot 760.000,- in 2025 en verder.
Het zijn voorlopige cijfers en het is op dit moment nog onduidelijk wat de daadwerkelijke uitkomst van de herijking van het gemeentefonds voor ons betekent.
Wanneer er na het publiceren van de septembercirculaire, maar in ieder geval voor vaststelling van de begroting 2022, toch officiële berichtgeving (inclusief bijbehorende cijfermatige uitwerking) komt van het ministerie van BZK over het gemeentefonds, dan wordt ook duidelijk of daar bij het opstellen van onze begroting 2022 rekening moet worden gehouden.
Gelet op de onduidelijkheid zijn wij van mening dat wij vooralsnog kunnen volstaan met hiervoor een p.m. post op te nemen.