Taakstelling

Op basis van de door uw raad vastgestelde meerjarenbegroting 2020 - 2023 is de volgende tabel opgesteld. We hebben hierin de gevolgen van de meicirculaire en de effecten van de indexering nog niet meegenomen.

 

Voor de toelichting over de nieuwe wensen verwijzen wij naar hoofdstuk 4.

Hiervoor verwijzen we naar de eerste bestuursrapportage 2020.

Het college heeft besloten om uw raad bezuinigingsvoorstellen voor te leggen die zijn gebaseerd op een taakstelling per oorspronkelijk programma van 10% op de niet verplichte posten in 2023 en 2024, m.u.v. programma 10, Ruimtelijke ontwikkeling. Daar hebben we besloten tot een taakstelling van €300.000 structureel, waarbij de opdracht is meegegeven de oplossing van deze taakstelling te zoeken aan de inkomstenkant.

 

Voor het sociaal domein, oorspronkelijk programma 8, hebben we bij de begrotingsbehandelingen in november 2019 afgesproken met uw raad, dat alle uitgaven boven de €700.000 structureel binnen het programma dienen te worden opgelost. Op basis van de jaarrekening 2019 zijn we uitgegaan van een bedrag van €500.000, dat in 2023 moet worden opgelost binnen het sociaal domein.

 

Zoals we met uw raad hebben afgesproken, leggen we een hoger bedrag aan bezuinigen aan u voor, dan voor een sluitende begroting in 2023 en 2024 noodzakelijk is. Het is aan uw raad om deze kadernota te amenderen om een bezuiniging ongedaan te maken, waarbij u rekening moet houden met in ieder geval een ruim sluitende begroting in 2023 en 2024. Dat betekent dat wij u voorstellen om, ook rekening houdend met de nieuwe wensen in hoofdstuk 4, minimaal €1.000.000 aan bezuinigen/extra inkomsten in 2023 en 2024 te laten staan, of zelf toe te voegen.

De aframingen van bestaande budgetten bij onderbesteding worden niet verder toegelicht, omdat deze veelal bestaan uit meerdere kleinere posten. De totale aframing van onderbesteding betreft € 300.032 in 2023 en € 315.032 in 2024.

 

1. Bestuurlijke Samenwerking
In het verleden hebben we €100.000 structureel vrijgemaakt voor de ‘vernieuwde’ samenwerking in het Stedelijk Gebied Eindhoven. Vorig jaar is de aansturing van de SGE-samenwerking veranderd en is al een taakstelling van €40.000 gerealiseerd.
Tevens hebben we vorig jaar besloten om een vijftal starters aan te nemen om de werkdruk te verlagen. Een van de elementen die hierin zit betreft een kleine capaciteitsvervanging om zo onze bijdrage aan het SGE te kunnen blijven leveren.
Daarmee is het niet meer nodig om via het budget Bestuurlijk Samenwerking capaciteit te vervangen. Dus vanaf volgend jaar (2021) kan het budget met €35.000 worden verlaagd. Dit jaar gaat nog niet, omdat we extra inhuren op het project Huisvesting Arbeidsmigranten. Eind dit jaar loopt dat project echter af.

 

3. Verkiezingen terugdringen uitgaven verkiezingen
De verkiezingen van 2019 zijn vergelijkbaar met die van 2023 (vierjaars cyclus). Door de personeelslasten met betrekking tot de verkiezingen niet apart te begroten, maar binnen het programma op te vangen, kan €15.000 worden bezuinigd.

 

5. Veiligheidsmonitor
Voorgesteld wordt om de veiligheidsmonitor niet meer jaarlijks uit te voeren, maar de komende jaren alleen in 2022 uit te voeren.

 

6. Dommelstroom Interventie Team
Schrappen betekent dat het project na proefperiode en positieve evaluatie moet worden afgewogen bij nieuw beleid.

 

7. Zandstraat
Investering van Zandstraat doorschuiven naar 2024, activering in 2025.

 

8. Onderhoudsniveau trottoirs
Budget was in 2019 € 70.000. Voorgestelde besparing per 2023 is € 25.000. Dat betekent dat we keuzes moeten maken welke trottoirs op B en C worden onderhouden (onderhoud = recht leggen tegels). Wegen worden al op C onderhouden. Looproutes en op plekken waar minder mobiele mensen komen, worden op B niveau onderhouden.

 

9. Braecklant
Vooralsnog betreft dit de kapitaallasten met betrekking tot nieuwbouw afvoeren. Nieuwe huisvesting is echter nog niet uit beeld. Let op handhaven van het oude pand kan extra onderhoudskosten met zich meebrengen.

 

10. Individuele muzieksubsidies
Het budget dat beschikbaar is voor individueel muziekonderwijs korten met € 67.000 en voor het restant van €81.000 nieuw beleid opstellen. Dit bedrag is oplopend omdat de subsidie niet ineens kan worden verminderd, maar moet worden afgebouwd.

 

12. Onderhoud speeltuintjes
Onderhoud speeltuinen minimaliseren. Geen nieuw materiaal aanschaffen, alleen veiligheid waarborgen en alternatieve/natuurlijke speelvormen aanbieden, zoals boomstammen.

 

13. Vijverpomp Europalaan
Uitzetten vijverpomp bespaart stroomkosten en onderhoud.

 

14. Hertenkamp
Opheffen of afstoten hertenkamp.

 

15. Plantenbakken
Stoppen met de plantenbakken in centrum. De bijdrage van ondernemers hieraan is afgetrokken van het bezuinigde bedrag.

 

16. Snoei- en rooiwerkzaamheden
Het te verwachten aanbestedingsvoordeel per 2022.

 

17. Rotondes
Rotondeonderhoud extern laten uitvoeren, in ruil voor reclame.

 

19. Sociaal Domein
Bij de begroting 2020 is met de raad afgesproken dat alle overschrijdingen bovenop de structureel bij geraamde €700.000 voor rekening van het sociaal domein komen. Op basis van de cijfers uit 2019 is dat €500.000. Dat is echter niet in een jaar te realiseren, vandaar dat wordt gekozen voor een opbouw. Zie paragraaf 3.3.

 

20. Dekking starter met subsidiegelden
De klimaatgelden inzetten voor een tijdelijke starter op het gebied van duurzaamheid.

 

21. Ruimtelijk Domein
Het programma Ruimtelijke ontwikkeling kent, naast de diverse projecten, relatief weinig vrij besteedbare uitgaven. Dat maakt bezuinigen lastig. Daarentegen kent dit programma diverse mogelijkheden om inkomsten te vergaren. Wij hebben getracht uw raad met betrekking tot programma 10 Ruimtelijke ontwikkeling een taakstelling van € 300.000 (structureel) dan wel € 10 miljoen (incidenteel) voor te leggen. Er kan een derde van de taakstelling structureel worden ingevuld, door ca € 100.000 aan opbrengsten te realiseren. Dat kan door:

• Het aanpassen van leges “in behandeling nemen principe verzoeken” en leges “begeleiding bestemmingsplannen”. Hierbij kan worden gedifferentieerd naar de omvang van de plannen. Onzekere factor is het aantal verzoeken.
• Het invoeren van een bijdrage "bovenwijkse voorzieningen".
• Het optimaliseren verhuur- en verpachtopbrengsten

Indien uw raad instemt hiermee, werken wij dat in de begroting verder uit.
Twee derde van de taakstelling moet worden gezocht in incidentele mogelijkheden. Die besparingen en/of opbrengsten kunnen dan structureel worden gemaakt door ze als dekkingsreserve voor investeringen in te zetten. Dat kan door de boekwinst op de verkoop van gemeentelijke ontwikkelingslocaties te optimaliseren. Dat moeten leiden tot een extra "winst" van circa € 5,5/6 miljoen. Dit zal verder moeten worden uitgezocht en uitgewerkt.

23. Extra opbrengsten buitenreclame

We verwachten een hogere opbrengst van de exploitatie buitenreclame.

 

25. Personeelsplan
We hebben een personeelsplan opgesteld in het kader van personeelsleden van 62 jaar en ouder, waarbij rekening wordt gehouden met het wegvallen van toelagen e.d.

Naar aanleiding van de in augustus 2019 gesignaleerde verwachte tekorten op Jeugdhulp en Wmo is besloten tot een extern onderzoek. Naast de tekorten zijn ook andere bedrijfsmatige, procesmatige en inhoudelijke problemen bij het CMD gesignaleerd. Deze zijn ook meegenomen in het onderzoek. Dit onderzoek is in opdracht van het college uitgevoerd door onderzoeksbureau K2.
De centrale onderzoeksvraag is: “Hoe vergroot de gemeente Son en Breugel de effectiviteit en efficiëntie van CMD (en realiseert zij een kostenbesparing) en welke ‘knoppen’ zijn er om aan te draaien om deze ontwikkeling positief te beïnvloeden, rekening houdend met verwachte voor- en nadelen?”
De uitkomsten van het onderzoek zijn vertaald in het rapport “Naar een duurzaam en toekomst bestendig CMD”. Dit rapport hebben we op 10 april 2020 aan uw raad aangeboden en is door K2 op 14 april 2020 toegelicht in een digitale sessie met uw raad. Daarnaast heeft uw raad de mogelijkheid gehad om tot 22 april jl. technische/inhoudelijke vragen te stellen over het onderzoeksrapport. Op vrijdag 24 april jl. heeft u daarop een schriftelijk antwoord gehad.

In haar rapport beschrijft K2 de resultaten van het onderzoek. De belangrijkste bevindingen zijn:

A. Door de hele gemeente, van raad, tot ambtenaren, tot bestuur, tot adviesraad wordt beheersing gezocht in cijfers en processen en niet vanuit een visie, inhoud en doelstellingen. Iedere betrokkene doet dat vanuit de beste intenties, maar door bij tegenslag steeds weer terug te vallen op beheersmaatregelen in processen en cijfers (hard controls) wordt de tegenslag versterkt. Inzet en handelen op basis van soft controls ontbreekt.

B. De in 2012 vastgestelde visie “Persoonlijk en Dichtbij” en het in 2017 vastgestelde “Kaders Sociaal Domein” zijn nooit door vertaald in doelstellingen en een manier van werken in het CMD. Hierdoor ontbreekt een samenhangend geheel tussen uitvoering en beleid.

C. Er is geen snelle oplossing voor de financiële situatie. Het aanpakken van de financiële situatie volgt uit het op orde brengen van de sturing en beheersing vanuit de inhoud. Hierbij moet eerst worden geïnvesteerd, voordat resultaten kunnen worden geboekt.

D. Er is niet een oplossing om tot een duurzaam en toekomst bestendig CMD te komen, maar er is een samenhangend pakket aan interventies nodig, startend bij het herijken van de missie en visie van het CMD, bepalen van de inhoudelijke doelen van het gemeentebestuur en inrichten van de organisatie zodat deze aansluit op deze missie, visie en doelen.

Om wel te komen tot een duurzaam en toekomst bestendig CMD, dat op een effectieve en efficiënte wijze onze inwoners ondersteuning biedt, doet K2 aanbevelingen. De belangrijkste aanbevelingen uit het rapport zijn:

• Om tot echte verbetering van de effectiviteit en efficiëntie te komen, moet beheersing niet langer gezocht worden in cijfers en processen, maar vanuit de inhoudelijke doelstellingen van de gemeente. Door vanuit een visie en inhoudelijke doelstellingen te werken, moet er grip op de uitgaven komen.
• De inwoner met de ondersteuningsvraag dient weer centraal te komen staan, niet de verordening of de beleidsregels. Bij elke ondersteuningsvraag moet gekeken worden naar een passende oplossing, waarbij niet ons aanbod leidend is, maar de meest effectieve en efficiënte oplossing.
• De netwerkstructuur en -gedachte moet weer worden hersteld. Bij de opstart van het CMD is gewerkt vanuit de gedachte dat het CMD (blauw) een netwerkorganisatie is. Het CMD is geen afdeling van de gemeente, of een aparte organisatie, maar diverse partners, waaronder (een team van) de gemeente leveren aan een netwerkorganisatie. Elke medewerker van welke partner dan ook moet binding behouden met de eigen organisatie om maximale kennis en kunde te leveren in de netwerkorganisatie. Deze inrichting sluit aan bij de context van 2014. Het CMD dient te worden herdefinieerd als netwerkorganisatie.

Bij deze aanbevelingen heeft K2 ook een context geschetst:

• Het betreft een totaalpakket van samenhangende maatregelen. Pas als alle aanbevelingen in samenhang wordt opgevolgd is maximaal resultaat mogelijk. Hierbij is de consequentie dat wel eerst moet worden geïnvesteerd, voordat er opbrengsten zichtbaar worden.
• Er is op alle fronten en lagen verandering nodig.
• Er is geen snelle oplossing.
• Bestuurlijk commitment is primaire voorwaarde

Voor de uitvoering van de door K2 gedane aanbevelingen hebben we de volgende planning opgesteld. Deze planning is opgesteld voordat uw raad het rapport heeft besproken in de commissie Burgerzaken van 19 mei 2020 en een amendement heeft aangekondigd om zelf het initiatief te nemen om een visie op te stellen. Afhankelijk van de uitkomsten van de raad van 11 juni 2020 passen we de planning aan en stellen we het plan van aanpak op, in overleg met de raadswerkgroep die aan de slag gaat met het initiatief.

 

Hierbij worden ook de onderwerpen huisvesting en inhuur betrokken.

In de jaarrekening 2019 heeft programma 8, Zorg en Welzijn een overschrijding van €350.000, daarnaast is een post nog te betalen opgenomen van €150.000. Dat betekent een overschrijding van €500.000 op dit programma, terwijl er bij de 2e bestuursrapportage 2019 reeds €1.000.000 is bijgeraamd, waarvan €300.000 voor zorgkosten van voorgaande jaren.
Structureel is er €700.000 opgenomen in de begroting 2020-2023. Op basis van de uitgaven in 2019, die ook betrekking hebben op 2019, zou dit €500.000 te weinig zijn. Zoals bij de begrotingsbehandelingen aan uw raad is toegezegd leggen we het bedrag boven de €700.000 als taakstelling op aan het (oorspronkelijke) programma Zorg en welzijn. Dat betekent dat de aanbevelingen zoals in het onderzoeksrapport zijn opgenomen tot een besparing van €500.000 moeten leiden. Nu verwachten wij niet dat we dit al in 2020 realiseren. Wij gaan hierbij uit van de volgende besparingen, c.q. extra inkomsten per jaar:

Hoe deze besparingen te realiseren, wordt verder uitgewerkt in een plan van aanpak. Afhankelijk van uw raadsbesluit op 11 juni 2020 in samenspraak met een raadswerkgroep.