Corona
Na het begin van de coronacrisis in 2020, stond ook 2021 voor de gemeente Son en Breugel met pieken en dalen in het teken van corona. De maatregelen tegen het coronavirus en de verschillende lockdowns zorgden voor onzekere periodes voor ondernemers, werknemers, verenigingen en organisaties. Dit had ook tot gevolg dat veel sociaal maatschappelijke activiteiten slechts in beperkte mate door konden gaan. Toch kijken we met trots naar de veerkracht van de inwoners van Son en Breugel die zich met eigen initiatieven en ondersteuning van het rijk en de gemeente, door de coronacrisis heen slaan.
Centrum Son
Begin 2021 is het gemeentehuis volgens planning opgeleverd. In het centrum van Son is daarnaast de transformatie van de voormalige kerk tot dorpshuis bijna afgerond. De oplevering van het ‘Dommelhuis’ – middels een publiek uitgeschreven prijsvraag verkregen naam - vindt plaats in juni 2022. De succesvolle open dagen – met meer dan 900 bezoekers per open dag - gaf blijk van een breed draagvlak onder de inwoners. Wij kijken uit naar succesvol gebruik van het Dommelhuis.
Breugel Bruist
In 2021 is er veel gebeurd binnen het programma Breugel Bruist! De renovatie van de Boerderij is afgerond en de ruimtes zijn inmiddels met enthousiasme in gebruik genomen door de verenigingen. Ook is het totaalontwerp van de buitenruimte in het najaar aan omwonenden gepresenteerd en positief ontvangen. De aanbestedingsprocedure voor multifunctioneel centrum de Bongerd is in 2021 grotendeels doorlopen en de sloop staat eind 2022 op de planning.
Duurzaamheid en klimaat
Sinds 2018 is het onderdeel klimaat opgenomen in de begroting. Daarbij is per programma gekeken naar de CO2 impact van de verschillende programmaonderdelen. De basis van de CO2 toekenningen is de klimaatmonitor die ook gebruikt wordt voor de landelijke berekeningen. De klimaatmonitor geeft een beeld van de totale CO2 opgave per gemeente en waaruit deze opgave wordt veroorzaakt. De gegevens ijlen echter na, waardoor de gegevens voor de jaarrekening niet een beeld geven over 2021, maar over 2020.
De impact van de projecten van de gemeente in Son en Breugel is, net zo als eerdere jaren, getalsmatig beperkt. De directe impact is klein, we geven het goede voorbeeld door:
- Duurzame aanbestedingen te doen en de markt hiermee uit te dagen, zoals bij de aanbesteding van De Bongerd en de Klimaatsloot Gentiaan;
- Onze eigen gebouwen te verduurzamen;
- Onze energie duurzaam in te kopen met 100% groene stroom en 100% gecompenseerd groen gas;
- Maatschappelijke partners te helpen met de Green Deal Zorg die is opgezet;
- Inwoners te helpen om maatregelen te nemen met inkoopacties, voucherregelingen en andere energieadvies/coaches;
- Bedrijven te stimuleren om te verduurzamen en zonnepanelen te leggen.
De activiteiten zorgen ervoor dat de gemeente een serieuze gesprekspartner kan zijn richting bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen. Met de campagne Wat we doen is Groen! dragen we deze boodschap uit en zetten we de inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen die meegaan in deze beweging positief in het nieuws.
Trends
Over het algemeen zijn er wel een aantal trends te benoemen die we ook in Son en Breugel zien terugkomen.
1. Daling van het energieverbruik vooral in de gebouwde omgeving
We zien een daling van het energieverbruik vooral in de gebouwde omgeving. Vooral als we rekening houden met het feit dat de afgelopen jaren steeds meer woningen zijn gebouwd. De energievraag per woning daalt dus ook. Voor de industrie is deze inschatting lastiger te geven, omdat het energieverbruik van een aantal grootgebruikers sterk bepalend is voor het totale energieverbruik.
Bron: Klimaatmonitor. Eenheden in Terra joule (TJ)
2. Zon op dak groeit sterk
Zonne-energie groeit sterk in heel Nederland en ook in Son en Breugel. Het totale vermogen van zon op dak (wonen en bedrijven) is in 2020 met 23% toegenomen (19.5 MW naar 24.1 MW). Hiermee scoort Son en Breugel goed t.o.v. van andere gemeenten binnen het Stedelijk Gebied Eindhoven.
In vergelijking met het energieverbruik in Son en Breugel is het echter nog maar een beperkt percentage (24.1 MW is circa 21.7 GWh of 78 TJ).
| Gemeenten |
Vermogen geregistreerde zonnepanelen (MW) |
| Best |
27.5 |
| Eindhoven |
100.8 |
| Geldrop-Mierlo |
18.1 |
| Helmond |
39.0 |
| Nuenen |
14.8 |
| Son en Breugel |
24.1 |
| Veldhoven |
28.8 |
Bron Klimaatmonitor, 2020
3. Hernieuwbare warmte fluctueert door productie van Rendac
Het belangrijkste product van hernieuwbare warmte is de Rendac/Ecoson. De productie is niet stabiel en is afhankelijk van de hoeveelheden die zij aangeleverd krijgen. Daarom kunnen er per jaar grote fluctuaties zijn. Voor het duurzaam verwarmen van de gebouwde omgeving in Son en Breugel is dit minder relevant. De Rendac/EcoSon produceert nu al Groen Gas en levert dit terug op het gasnet. Het gaat hier niet om een nieuwe duurzame bron die direct ingezet kan worden voor Son en Breugel zelf.
De verantwoording over Klimaat is met name terug te zien in programma 4 en voor specifieke programma gerelateerde projecten bij de individuele programma's zelf.
Participatie
Bij ieder beleids- en uitvoeringsplan of project is er structureel aandacht voor participatie van inwoners. Het liefst zo vroeg mogelijk in het proces. We ondersteunden en faciliteerden onze collega's bij (de voorbereiding van) dergelijke processen, onder andere met communicatie(middelen), begrijpelijke taal en met impact- en omgevingsanalyses. Zo krijgen medewerkers meer inzicht in de doelgroepen en wat er speelt in de omgeving van het project. Dergelijke analyses dragen bij aan omgevingsgericht en integraal werken. De trainingen Klare Taal vallen onder het organisatie-ontwikkeltraject.
De gemeenteraad werkt aan een vernieuwde vergaderstructuur gericht op meer overleg- en inspraakmogelijkheden met inwoners in de aanloop naar besluitvorming. In 2022 wordt het participatiebeleid, in samenspraak met de raad, verder vormgegeven.
Organisatieontwikkeling
De organisatieontwikkeling van het ambtelijk deel van Son en Breugel is vertraagd. Oorzaken zijn onder andere personele wisselingen en de beperkingen die de coronamaatregelen met zich mee brachten. De interim gemeentesecretaris heeft in 2021 de basis gelegd voor de organisatieontwikkeling die in 2022 verder opgepakt wordt.
Sociaal domein
De kosten binnen het sociaal domein bevinden zich in 2021 op een wat hoger niveau dan in 2019 (+ 150.000) en aanmerkelijk hoger dan in 2020 (+ 350.000) . Net als 2020 is 2021 geen representatief jaar i.v.m. Corona, al is er in 2021 wel sprake van meer zorg inzet dan in 2020 omdat er minder zorg en ondersteuning is opgeschort omdat de impact van de lock downs in 2021 aanmerkelijk minder is geweest dan 2020. We sluiten met een positief resultaat binnen het sociaal domein, ondanks een overschrijding van uitgaven binnen m.n. de Wmo (huishoudelijk hulp en begeleiding).
Ter vergelijking zijn de kosten Jeugd, Wmo en CMD 1e lijn over 2020 en 2021 in onderstaande grafiek weergegeven:
Omgevingswet
In 2021 heeft het Designteam Omgevingswet de eerste concepten opgeleverd voor de nieuwe werkprocessen, het participatiekader in relatie tot de omgevingswet, de klantenservice en de invulling van de nieuwe website. Ook is de concept omgevingsvisie opgeleverd die nu in het besluitvormingsproces van de raad zit. In voorbereiding op een aantal raadsbesluiten heeft eind 2021 de eerste werksessie met de raad plaatsgevonden. Inmiddels heeft de minister besloten om de invoering van de Omgevingswet een jaar uit te stellen naar 1 januari 2023.