Omschrijving (toelichting)

Participatiewet
In de begroting hielden we rekening met landelijke scenario's van bijstandsgroei in onze gemeente. De gemeente Son en Breugel kende daarentegen een dalend aantal inwoners dat gebruik maakt van de Participatiewet (bijstand). Dit komt onder meer omdat we inzetten op werk en begeleidingsmethoden maar ook omdat het landelijk beeld uitbleef. De gemeente scoort bovengemiddeld goed als het gaat om de invulling van garantiebanen, samen met WSD. Als resultaat behalen we voor het eerst in jaren een batig saldo op het Rijksbudget voor het betalen van bijstandsuitkeringen. 

 

De gemeente stelde voor de werkzaamheden bijstand in 2021 eenmalig middelen beschikbaar. Er is een duidelijk verband tussen de complexiteit van bijstandsverzoeken en het aantal bezwaren tegen afwijzingen bijstandsaanvragen. De procedure van bezwaar, naar eventueel beroep en hoger beroep kent een lange doorlooptijd. Door de aanhoudende werkzaamheden rondom bezwaar en beroep zijn deze middelen in 2022 ook nodig. We plaatsen de resterende uitvoeringsmiddelen bij Dienst Dommelvallei voor de organisatie voor 2022 en verder, door middel van flexibele inzet.

 

Lokaal samenwerkingsplan
Door de corona-maatregelen en met name de lockdowns kregen diverse re-integratie trajecten noodgedwongen een andere invulling. We hebben de trajecten waar dat kon zoveel mogelijk normaal doorlopen. 

In 2021 stelde de gemeente samen met de WSD een meerjarig lokaal samenwerkingsplan op. We werkten de bestaande werkmethoden Aanzet (diagnose vanuit een werksituatie) en Kansen/OAD (ontwikkelgerichte, arbeidsmatige dagbesteding) verder uit. De komende jaren verscherpen  we het lokaal samenwerkingsplan en brengen verbeterslagen aan.

In 2021 meldden we onze diagnose-werkmethode Aanzet aan voor het landelijk subsidieprogramma Vakkundig aan het werk van ZonMW. De ZonMW is een financieringsorganisatie van innovatie en onderzoek. We dienden een projectidee in en werkten vervolgens een projectvoorstel uit.
Na goedkeuring van het projectvoorstel starten we in april 2022 met het tweejarig onderzoek. De Universiteit van Tilburg valideert dan onze methode wetenschappelijk. We weten hierdoor hoe effectief ‘’Aanzet’’ is voor de re-integratie van inwoners. Ook krijgen we feedback over de verbetermogelijkheden. Daarnaast versterken we actief ons vakmanschap en presenteren we de methode aan andere gemeenten. 

 

Samenwerking handhaving en ondermijning
In samenwerking met ketenpartners voerden we handhavingstaken uit. Signalen van onder andere de basisregistraties, het inlichtingenbureau en gemeentelijke afdelingen pakten we op in het kader van de Participatiewet. 
Als deelnemer in het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) wisselden we informatie van bijzondere rechtmatigheids- en ondermijningsonderzoeken uit. Het RIEC richt zich op de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. In een aantal RIEC-casussen boekten we succes. Er loopt nog hoger beroep in een aantal casussen waardoor de uitkomst nog niet definitief is. Afhankelijk van de uitspraak volgt invordering. 

 

Uitvoering Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) 
In 2021 voerden we de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) uit. De regeling voorziet in de bijstand voor levensonderhoud en een kredietlening voor zelfstandige ondernemers. De looptijd van de regeling was van maart 2020 tot 1 oktober 2021 en verdeeld over vijf tranches. We behandelden 518 verzoeken in deze periode met hulp van externe inzet. We ondersteunden daarnaast samen met de WSD ondernemers door middel van coaching, advies, scholing en heroriëntatie. 
De komende zes jaar richt Dienst Dommelvallei zich op de afronding van de regelingen. Het betreft de terugbetalingen van kredieten en onterecht ontvangen bijstand. De start van terugbetalen van kredieten stelde het ministerie eind 2021 uit naar medio 2022. We reserveren jaarlijks de resterende middelen voor de afwikkeling van de terugbetalingen door Dienst Dommelvallei.

 

Uitvoering Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (Tonk) en lokaal coronasteunfonds
De lokale ondersteuningsregeling Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (Tonk) voerde de gemeente uit tot 1 november 2021. De Tonk is een vorm van bijzondere bijstand voor, door corona, financieel geraakte inwoners. Het gaat dan om een tegemoetkoming voor de woonlasten. Het ministerie gaf ons globale richtlijnen mee. De gemeente zette deze richtlijnen vervolgens om naar gemeentelijke beleidsregels en gaf op verzoek van de gemeenteraad invulling aan het lokaal coronasteunfonds. We creëerden hiermee een vorm van individueel maatwerk voor deze doelgroep. De resterende middelen zetten we in 2022 ook in voor het lokaal coronasteunfonds.

 

Inburgering
De nieuwe Wet inburgering trad op 1 januari 2022 in werking. De verantwoordelijkheid voor de brede intake en het educatie-aanbod van inburgering ligt sindsdien bij de gemeenten. Dienst Dommelvallei neemt de inburgeringstaken over van de gemeenten met betrekking tot beleid, coördinatie en uitvoering. We troffen als gemeente met ketenpartners de voorbereidingen voor deze nieuwe verantwoordelijkheden. We werkten de ervaringen met de Rijkspilots inburgering uit in reguliere processen. Hiermee ondersteunen we vergunninghouders bij de huisvesting, inkomensondersteuning, financieel ontzorgen, integratie en participatie in de maatschappij. Aansluitend werken we het onderwijsaanbod, monitoring, handhaving en afspraken met ketenpartners zoals de LEVgroep en VluchtelingenWerk verder uit. Het bestuurlijke traject voor het beleggen van de werkzaamheden en de financiële middelen bij Dienst Dommelvallei ronden we in 2022 af.

 

Beschermd Wonen
De beoogde doordecentralisatie van  Beschermd Wonen was voorzien per 1-1-2022. Deze is vervolgens verschoven naar 1-1-2023 en is inmiddels nog verder uitgesteld. De regiogemeenten Beschermd Wonen hebben in 2021 wel een Regiovisie opgesteld die ter besluitvorming aan de gemeenteraden is aangeboden.

 

Armoede

Stichting Leergeld heeft zich in 2021 gericht op het bestrijden van armoede onder kinderen. Kinderen van ouders met een laag inkomen hebben door Stichting Leergeld, en door de inzet van middelen die we ontvangen van het Rijk, de mogelijkheid gehad om deel te nemen aan de maatschappelijke en sportieve activiteiten. Ook zorgt Stichting Leergeld ervoor dat kinderen volledig kunnen participeren op school. Dit doen zij onder andere door te voorzien in de vrijwillige ouderbijdrage en kinderen/gezinnen te voorzien van een laptop.

In 2021 is de Nota Armoedebeleid voorgelegd aan de raad. De raad miste een integrale visie. Er is een raadswerkgroep opgesteld om een integrale visie op armoedebeleid te ontwikkelen. In 2022 wordt de integrale visie vastgesteld door de gemeenteraad. In 2022 wordt er ook een integraal beleidskader en uitvoeringsparagraaf ontwikkeld.  

Voor inwoners met een laag inkomen die een eigen bijdrage voor de Wmo of drie aangesloten jaren het volledig eigen risico voor de Zorgverzekeringswet hebben betaald, hebben we een financiële tegemoetkoming toegekend voor deze zorgkosten.

 

Schuldhulpverlening

Per 1 januari 2021 trad de gewijzigde Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) in werking. De wet regelt dat inwoners met problematische schulden bij gemeenten terecht kunnen voor onder meer advies, schuldbemiddeling of een saneringskrediet. Het uitgangspunt is dat schuldhulpverlening breed toegankelijk is. Daarbij is van belang dat het voor de inwoner duidelijk is binnen welke termijn na het eerste gesprek over de hulpvraag wordt besloten of diegene voor een schuldenregeling in aanmerking komt. Deze termijn is vastgelegd in de verordening schuldhulpverlening Son en Breugel die in 2021 is vastgesteld door de raad. 

Ook zijn gemeenten wettelijk verplicht om vroegsignalering van schulden uit te voeren. De uitvoering van vroegsignalering van schulden is ondergebracht bij Lumens. We hebben contact opgenomen met inwoners waarvan betalingsachterstanden bekend zijn om deze inwoners een hulpaanbod aan te bieden. Op deze manier proberen we problematische schulden te voorkomen. 
De gemeente Son en Breugel is een samenwerking aangegaan met de Nederlandse Schuldhulproute om inwoners van de gemeente die mogelijk hulp nodig hebben bij hun financiën te attenderen op de route van de NSR. Het gaat hierbij om het gericht attenderen van inwoners, van wie is gebleken dat zij mogelijk hulp nodig hebben bij hun financiën. Het doel van de Nederlandse schudhulproute is om mensen met geldzorgen in een eerder stadium vinden, gericht bereiken en snel verwijzen naar de juiste hulp.