Onderhoud kapitaalgoederen

Beleid
Son en Breugel werkt met een wegenbeheersysteem. Op basis van tweejaarlijkse inspecties actualiseren we de basisgegevens van dit systeem. Het huidig areaal aan verhardingen is te verdelen in:

• Elementenverhardingen: ca. 670.000 m2
• Asfaltverhardingen: ca. 470.000 m2

Uitgangspunt van het onderhoud aan de gemeentewegen is dat deze voldoet aan de kwaliteitsnormen van het CROW (Centrum voor onderzoek en regelgeving in de grond-, weg- en waterbouw en verkeerstechniek).
Het onderhoudsniveau van wegen is minimaal kwaliteitsniveau C. In de CROW-kwaliteitscatalogus wordt dit omschreven als matig. Het onderhoudsniveau van trottoirs is B (kwaliteit: voldoende).

Uitgangspunten
De kosten voor noodzakelijke reconstructies c.q. vervangingen van wegverhardingen hebben we langjarig inzichtelijk gemaakt en daarop hebben we de begroting aangepast.

Jaarlijks onderhoudsbudget
In onderstaande tabel staan de beschikbare budgetten voor het groot en klein onderhoud. 

Onderhoudsbehoefte
Op basis van de globale visuele inspectie en een maatregelen toets bepalen we jaarlijks de onderhoudsbehoefte. De inspectieresultaten geven aan waar onderhoud noodzakelijk is en met een maatregelentoets bepalen we wat er exact moet gebeuren om het areaal op niveau te houden.

Achterstallig onderhoud
Er is op dit moment sprake van 12% achterstallig onderhoud van alle wegen, paden en verhardingen. Om dit onderhoud in te lopen, zijn de stortingen in de voorziening daarop aangepast.

Beleid
Aan de hand van het beheersysteem worden jaarlijks de onderhoud- en vervangingsinvesteringen inzichtelijk gemaakt en opgenomen in de begroting. Uitgangspunt is dat de installatie voldoet aan de landelijke richtlijnen (NPR 13201-1).

Duurzame openbare verlichtingsinstallatie
De openbare verlichting in Son en Breugel is geheel voorzien van energiezuinige led-armaturen. 

Duurzame sportveldverlichtingsinstallatie
De sportveldverlichting van voetbalcomplex Gentiaan noord (Schuttersheide, SBC voetbal) en sportaccommodatie van Gentlaan 2a Breugel (Corridor korfbal), zijn geheel voorzien van energiezuinige led-armaturen.

Uitgangspunten
Kwalitatief goede openbare verlichting waarbij de verkeersveiligheid, sociale veiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid als speerpunten gelden. Voldoen aan de landelijke richtlijnen

Jaarlijks groot onderhoudsbudget
In onderstaande tabel zijn de bedragen voor het onderhoud van de verlichting, exclusief eigen uren weergegeven.

Achterstallig onderhoud
Er is geen achterstallig onderhoud. Alle verlichting is LED-verlichting.

Beleid

Aan de hand van de in 2024 opgestelde MJOP maken we de onderhoud- en vervangingsinvesteringen jaarlijks inzichtelijk gemaakt en nemen we deze op in de begroting. Het MJOP wordt jaarlijks geüpdatet.

In 2026 wordt de nieuwe brug Dommelpas opgenomen in het MJOP. 

Uitgangspunten
We hebben de MJOP aangepast om de civiele kunstwerken op een efficiënte en effectieve wijze in stand en veilig te houden. 

Jaarlijks onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen
In onderstaande tabel hebben we de bedragen voor het onderhoud van de civiele kunstwerken excl. kleine reparaties weergegeven.

Na de vervanging van de brug wordt bepaald hoe groot het budget moet zijn om jaarlijks het benodigde onderhoud uit te voeren. Met deze gegevens wordt het MeerJarenOnderhoudsPlan (MJOP) voor civieltechnische kunstwerken aangepast.

Naast bovenstaande bedragen voor het reguliere onderhoud is er ook een investeringskrediet beschikbaar gesteld voor de vervanging van de brug Dommelpas en bijbehorend fiets- en voetpad. 

Achterstallig onderhoud
In 2025-2026 wordt de brug/duiker Broekstraat vervangen. 

Beleid
In 2021 is het nieuwe groenbeleidsplan vastgesteld. Dit plan hebben we vertaald naar een groengrijs beheerplan. Dit nieuwe beheerplan is een integraal plan voor het onderhoud van de openbare ruimte, waarin het beheer van groene en grijze elementen op elkaar wordt afgestemd. Hiermee realiseren we efficiëntie, kostenbesparing en kwaliteitswinst, en zorgen we voor een toekomstbestendige en samenhangende inrichting van de leefomgeving.

Beleidsplan
Het vigerende groenbeleidsplan is in 2021 vastgesteld en heeft geen specifieke einddatum.

Uitgangspunten
Het hoofddoel van het groenbeleidsplan is om een samenhangend beleid en beheer van het openbaar groen voor de gemeente te realiseren, dit naar tevredenheid van bewoners en bedrijven maar met een verschuiving van cultuurlijk groen naar natuurlijk groen. In het groengrijs beheerplan is deze verschuiving concreet gemaakt.

Het openbaar groen in onze gemeente is op veel plekken weinig gevarieerd ingericht en toe aan vervanging. Deze vervangingsopgave biedt een kans om over te stappen naar een meer divers en natuurlijk groenbeeld. Zo worden gazons en hagen vervangen door onder andere bloemenweides en vogelbosjes.  Met deze aanpak vergroten we de biodiversiteit en versterken we de leefbaarheid. Ons streven is om binnen gelijkblijvende kosten de natuurkwaliteit in de toekomst aanzienlijk te verbeteren.

Jaarlijks onderhoudsbudget
In onderstaande tabel wordt het meerjarenbudget voor het groot onderhoud aan het openbaar groen weergegeven. Het betreft hier de bestekken voor de verschillende arealen.

Achterstallig onderhoud
Door de gestegen kosten en beperkt budget zijn we genoodzaakt om scherpe keuzes te maken. Hierdoor kunnen we niet overal voldoen aan de eerder afgesproken beeldkwaliteit. Dit heeft onder andere tot gevolg dat in plantvakken regelmatig ongewenste kruiden (onkruid) voorkomen, wat ten koste gaat van de uitstraling en beleving van het groen.

Beleid
Het gemeentelijk beleid is vastgelegd in het Programma Water en Riolering 2023-2027 (PWR). Er zijn vier gemeentelijke zorgplichten: zorgplicht voor stedelijk afvalwater; zorgplicht voor hemelwater; zorgplicht voor grondwater en de zorgplicht voor beheer en onderhoud van de riolering. Daarnaast hebben we in het PWR maatregelen opgenomen die voortvloeien uit de Kader Richtlijn Water (KRW). Het 'rioleringsplan' geeft inzicht in de bestaande infrastructuur en benodigde reconstructies en vervangingen binnen het stelsel.

Programma Water en riolering 2023-2027
Op 22 juni 2023 is het PWR 2023-2027 vastgesteld door uw gemeenteraad. In het PWR 2023-2027 is een overzicht opgenomen van de te nemen verbetering- en vervangingsmaatregelen. Hieraan zijn tevens de financiële consequenties gekoppeld.
Er is aandacht geschonken aan acties die ondernomen moeten worden in het kader van klimaatverandering waarbij langdurig droge periodes worden afgewisseld met forse natte periodes. Droogte en wateroverlast zijn dan ook belangrijke aandachtspunten. De financiële gevolgen vormen de basis voor het vaststellen van een kostendekkende rioolheffing.

Samenwerking binnen de afvalwaterketensystemen (OAS) cluster Eindhoven
Binnen het samenwerkingsverband worden maatregelen genomen om de waterkwaliteit van de Dommel en de zij-beken te laten voldoen aan de Europese Kader Richtlijn Water (KRW). De KRW is bedoeld om te zorgen dat de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater in Europa uiterlijk 2027 op een goed niveau is en blijft. Voor het stroomgebied van de Boven-Dommel en de zij-beken werken de betrokken partijen (gemeenten en waterschap De Dommel) samen in het Klimaatportaal Zuidoost Brabant. Vanuit de provincie Noord-Brabant wordt meer aandacht gevraagd voor de KRW-doelen. Gemeenten worden gevraagd individuele maatregelen te treffen om de waterkwaliteit een impuls te geven. Of er maatregelen nodig en doelmatig zijn in Son en Breugel, wordt de tweede helft van 2025 duidelijk.

Jaarlijks groot onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen

In onderstaande tabel staan de kosten voor het onderhoud aan het rioolstelsel. Daarnaast zijn er ook kosten voor o.a. planvorming, kapitaallasten en interne uren. 

De vervangingsinvesteringen hebben we gebaseerd op het Programma Water en Riolering 2023-2027. Andere beleidsstukken zoals 'Klimaatbestendig Son en Breugel 2030', de mobiliteitsvisie en de centrumvisie nemen we mee als koppelkans.

Sinds de extreem natte winter (2023-2024) en de extreme neerslag in mei 2024 hebben we extra budget in de begroting opgenomen. Het aanvullend budget is bestemd om additionele kosten voor maatregelen te dekken. In 2026 gaan we hiermee verder en verder willen we aanvullende maatregelen treffen om wateroverlast in de toekomst zo veel mogelijk te voorkomen.

Achterstallig onderhoud
Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.

Beleid

Beheerplan:
In het Beheerplan gemeentelijke gebouwen & maatschappelijke accommodaties 2025-2033 zijn de normen voor het beheer vastgesteld. Hierin staat beschreven dat de vastgoedportefeuille gedifferentieerd in stand wordt gehouden, met als basis conditiescore 3, wat staat voor een “sobere maar doelmatige” onderhoud strategie, of wat wettelijk (minimaal) van ons wordt verlangd. Strategisch vastgoed, vastgoed dat op korte termijn wordt afgestoten of wordt gesloopt, wordt versoberd in standgehouden op conditiescore 4 of 5.

Verduurzaming gemeentelijke vastgoed:
De gemeenteraad heeft op 11 juni 2020 ingestemd met de strategie tot het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed, de strategie is geschreven met aandacht voor: 
-    Welke gebouwen en maatregelen worden meegenomen vanuit het MJOB
-    Welke projecten zelfstandig worden uitgevoerd voor verduurzaming
-    Welke gebouwen niet mee worden genomen voor verduurzaming.
-    Dat voor sporthal de Landing wordt gekeken naar een totaaloplossing.
In 2025 is een start gemaakt met uitvoering van de renovatie en verduurzaming van sporthal De Landing, wat vervolg gaat krijgen in 2026.
In 2026 worden energieprestatie maatwerkadviezen opgesteld voor het:
-    Combigebouw
-    Raadhuisje
Vanuit deze adviezen volgen maatregelen welke na vaststelling uitgevoerd gaan worden voor verduurzaming (gasloos maken) van deze 2 gemeentelijke gebouwen.

Uitgangspunten
Op basis van uitgevoerde conditiemetingen en maatregelen toetsen, wordt periodiek (2x per jaar) de MJOB geactualiseerd, zodat de planning en uitvoering in lijn blijven met de daarvoor benodigde budgetten. 

Naast budget voor instandhouding (en exploitatie) en uitvoering van het reguliere onderhoud, is in 2025 is een investeringskrediet beschikbaar gesteld voor optimalisatie, verduurzaming en renovatie van sporthal De Landing, Met de uitvoering van deze maatregelen is in 2025 een start gemaakt. 

In 2026 volgen er losse investeringskredietaanvragen voor verduurzaming en/of klimaatadaptief maken van de gemeentelijke vastgoedportefeuille, waaronder voor het Combigebouw en het Raadhuisje. De uit te voeren maatregelen maken we inzichtelijk in nog op te stellen maatwerkadviezen en koppelen we waar mogelijk aan maatregelen die zijn opgenomen in het MJOB. 

Jaarlijks onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen

Dotatie voorziening:
In de begroting 2026 is de dotatie aan de voorziening bijgesteld en geactualiseerd. De stand van de voorziening is op 01-01-2026 € 465.697.
Deze bijgestelde dotatie is bepaald op basis van de geactualiseerde MeerJaren OnderhoudsBegroting (MJOB). 
De dotatie is geactualiseerd en aangepast naar de huidige samenstelling en omvang van de gemeentelijke vastgoedportefeuille, die vanaf 2015 tot nu substantieel is gegroeid en gewijzigd, onder andere door uitvoering van diverse sloop-/(ver)nieuwbouw-, renovatie-, transformatie- en verduurzamingsprojecten, waardoor de onderhoudskosten zijn toegenomen. Hiervoor is ophoging van de dotatie noodzakelijk om de actuele gemeentelijk vastgoedportefeuille in stand te houden.

Achterstallig onderhoud
Momenteel is er sprake van “verantwoord” uitgesteld onderhoud, onder andere doordat geplande renovaties uitgesteld zijn vanwege herontwikkelingen en/of nieuwbouw. 
Het benodigde budget voor instandhouding van objecten die vallen binnen deze categorie, is al verwerkt en bijgesteld in de dotatie voor 2026. 

Uitgangspunten
Uitgangspunt is dat de speeltuinen voldoen aan de veiligheidseisen van het attractie- en speeltuinenbesluit. Elk jaar worden de speeltoestellen gecontroleerd door een externe partij en eventuele tekortkomingen worden hersteld.

Jaarlijks onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen
In onderstaande tabel staat het meerjarenbudget voor het onderhoud aan de speelvoorzieningen. Dit budget omvat onder andere onderhoud, inspectie,  kleine vervangingen en schoonmaak van de speelvoorzieningen.

Achterstallig onderhoud
Er zijn geen reserveringen gedaan om speeltoestellen na afschrijving te vervangen. Dit kan leiden tot grote investeringen ineens of hogere onderhoudskosten. In het huidige areaal heeft 30% van de speeltoestellen hun theoretische levensduur overschreden. Deze zijn de grens van  15 jaar gepasseerd. Doorgaans worden speeltoestellen na 15 jaar, einde theoretische levensduur, vervangen. Jaarlijkse inspecties tonen aan dat de veiligheid nog niet in het geding is en vervanging nog niet noodzakelijk is, maar wel gepland moet worden.