Lokale heffingen

Deze paragraaf geeft op hoofdlijnen een overzicht van de lokale heffingen en belastingen.

Bij het heffen en invorderen van belastingen zijn we onder meer gebonden aan:

• de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR);
• de Algemene wet bestuursrecht (Awb), (inclusief de algemene beginselen van behoorlijk bestuur);
• de Invorderingswet 1990;
• de Gemeentewet;
• diverse Uitvoeringsbesluiten.

De wet geeft duidelijke kaders aan voor de heffing, invordering en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Het maken van uitzonderingen op de regels uit de wetgeving is niet toegestaan, dit om rechtsongelijkheid voor de burger te voorkomen.

Het tarievenbeleid is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

• Geen algemene lastenstijging. De gemiddelde lasten voor de inwoners mogen niet meer toenemen dan de inflatiecorrectie. Lastenverzwaring voor inwoners blijft achterwege en indien enigszins mogelijk zullen we gemeentelijke belastingen, tarieven, heffingen en/of leges verlagen.
• Streven naar kostendekkendheid in de tariefstelling voor leges en retributies.
• Het profijtbeginsel bij de overige heffingen hanteren.

In overeenstemming met de beleidsuitgangspunten, bepaald in de Kadernota, worden de tarieven voor 2024 als volgt aangepast:

• Voor de OZB zijn de tarieven verlaagd om de waardeontwikkeling te compenseren. Daarna wordt voorgesteld om een inflatiecorrectie van 5,2% toe te passen.
• Leges en tarieven worden verhoogd met de inflatiecorrectie (5,2%).
• De tarieven voor de rioolheffing zijn gebaseerd op 100% kostendekkendheid waarbij rekening is gehouden met een zo reëel mogelijke inschatting van zowel de baten- als de lastenontwikkeling binnen het meerjarenperspectief 2024-2027. Het tarief voor de rioolheffing is gebaseerd op het verbreed Gemeentelijk RioleringsPlan 2023 (vGRP). 
• De tarieven voor de afvalstoffenheffing zijn verhoogd met gemiddeld 12,3%. Deze stijging wordt in deze paragraaf onder afvalstoffenheffing nader toegelicht.

We heffen op grond van artikel 220 van de Gemeentewet twee directe belastingen op de onroerende zaken die binnen de gemeente liggen, de zogenaamde onroerendezaakbelastingen:

• Een gebruikersbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar een onroerende zaak (die niet in hoofdzaak tot woning dient, al dan niet krachtens eigendom) bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebruikt;
• Een eigenarenbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar van een onroerende zaak het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht.

De hoogte van de OZB is afgeleid van de WOZ-waarde (een percentage). Jaarlijks worden nieuwe WOZ-waarden vastgesteld. De aanslagen zijn gebaseerd op de WOZ-waarden met een waardepeildatum die 1 jaar voorafgaand aan het belastingjaar ligt.

De maximaal verwachte opbrengst OZB wordt als percentage van de totale WOZ-waarden (rekening houdend met areaaluitbreiding en waardestijging) van alle onroerende zaken in Son en Breugel uitgedrukt. Dit percentage is bepalend voor de hoogte van elke individuele aanslag OZB.

De tarieven voor 2024 zijn bijgesteld aan de hand van de ontwikkeling van de nieuwe WOZ-waarden zodat er sprake is van een gelijkblijvend niveau van de opbrengst onroerendezaakbelastingen, exclusief de areaaluitbreiding en de tariefaanpassing. Het voorstel voor vaststelling van de tarieven wordt tegelijk met de begroting aangeboden aan de raad.

De inschatting van de totale WOZ-waarde voor 2024 (voorlopige stand per 1 september 2023) is ten opzichte van de werkelijke WOZ-waarde over 2023 als volgt:

Omschrijving	2023	2024
Totale waarde woningen	3.426.800.000	3.485.000.000
Totale waarde niet-woningen	711.000.000	630.000.000

De belastingcapaciteit heeft een relatie met de inkomsten die een gemeente ontvangt via het gemeentefonds. Hoeveel geld een individuele gemeente uit het gemeentefonds krijgt, hangt namelijk af van de kenmerken en de belastingcapaciteit van de gemeente. De belastingcapaciteit geeft aan hoeveel belasting een gemeente jaarlijks kan innen. Het aandeel van een gemeente in het gemeentefonds is kleiner naarmate het vermogen om belastingen te heffen groter is. Het gaat hier om de WOZ-waarde van onroerende zaken in de gemeente, berekend tegen een voor alle gemeenten gelijk tarief.

In onderstaande tabel geven we de korting op het gemeentefonds weer ten opzichte van werkelijke opbrengst. We doen dit op basis van de waarde 1-1-2023 omdat dit de laatst vastgestelde waarde is.

Belastingsoort	Aanslagwaarde	Ons tarief	Opbrengst	Kortingstarief	Korting	Saldo
OZB eigenaren woningen	3.485.000.000	0,0754%	2.627.690	0,06856%	2.389.316	238.374
OZB gebruikers niet-woningen	630.000.000	0,1610%	1.014.300	0,14889%	938.007	76.293
OZB eigenaren niet-woningen	630.000.000	0,1954%	1.231.020	0,19572%	1.233.036	- 2.016
			4.873.010		4.560.359	312.651

 

De ramingen voor de baten OZB 2024 zijn als volgt:

 

Omschrijving	2024
Eigenaren woning	2.804.300
Eigenaren niet-woning	1.574.400
Gebruikers niet-woning	1.101.500

De gemeente is verplicht om huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Op grond van artikel 15.33 van de Wet milieubeheer wordt afvalstoffenheffing geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel waarvoor de gemeente verplicht is huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen.

De gemeenteraad heeft besloten om het serviceniveau te verlagen. Hierdoor stijgt in 2024 het tarief voor eenpersoonshuishoudens met 36 cent naar € 267,-. Het tarief van meerpersoonshuishoudens stijgt met € 8,88 naar € 334,68 (2,7%). Als de raad de maatregel niet had genomen dan was de stijging voor meerpersoonshuishoudens circa € 44,64 (13,70%) geweest.

Het tarief 2024 van de reinigingsrechten stemmen we af op het tarief voor de afvalstoffenheffing van 2024.

Op grond van artikel 229 van de Gemeentewet wordt een rioolheffing geheven. In de raadsvergadering van 7 februari 2019 heeft de gemeenteraad besloten om vanaf 1 januari 2020 de rioolheffing te differentiëren. De differentiatie bestaat uit een afvalwater- en hemelwatercomponent. De afvalwaterheffing is een gebruikersheffing. De hemelwaterheffing is een eigenarenheffing. De hemelwaterheffing is een heffing met een vast bedrag van € 50 tot en met 2034. Doel van de differentiatie van de rioolheffing en het invoeren van de hemelwaterheffing is om bewoners en bedrijven mee te laten werken aan het klimaatbestendig maken van hun omgeving en goed gedrag te belonen in de vorm van een financieel voordeel. 

De rioolheffing bestaat vanaf 2020 uit een eigenarenheffing en een gebruikersheffing:

1. Een vast bedrag voor afvalwater voor de gebruikers van percelen (woningen).
2. Een gestaffeld bedrag voor afvalwater voor de gebruikers van percelen (niet-woningen).
3. Een vast bedrag voor hemelwater voor de eigenaar van een perceel waarvan hemelwater in het gemengde riool wordt geloosd.

De tarieven van de rioolheffing worden zodanig vastgesteld dat de geraamde kosten niet boven de geraamde baten uitkomen. Binnen Son en Breugel is 100% kostendekkendheid uitgangspunt voor de berekening van de tarieven. De noodzakelijke verbeteringen en vervangingen van het rioolstelsel zijn systematisch in beeld gebracht. De hieruit voortvloeiende lasten zijn opgenomen binnen de tariefberekeningen. Voornoemde verbeteringen en investeringen zijn opgenomen in het Programma Water en Riolering 2023-2027.

De totale kosten van de rioleringszorg zijn gestegen met 21%. Dit wordt deels veroorzaakt door de stijging van de rente op de investeringen. Daarnaast wordt een gedeelte van de straatreiniging doorbelast naar riolering en ook deze post kent een stijging in de kosten. In juni 2023 is nieuw rioleringsbeleid in het Programma Water en Riolering 2023-2027 vastgesteld. Het beleid wordt op hoofdlijnen doorgezet maar er zijn enkele wijzigingen doorgevoerd. Zo is er een uitbreiding van de personele bezetting met een rioolbeheerder (1 fte) voorzien. De weg naar risico gestuurd beheer wordt verder vormgegeven door de komende jaren een groter gedeelte van het areaal te inspecteren. De kosten worden gedeeltelijk gedekt via een stijging van de rioolheffing (6,7%). De overige kosten worden verhaald op de rioolvoorziening.

Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten zijn gemeenten verplicht inzichtelijk te maken hoe bij de berekening van tarieven van heffingen, die hoogstens kostendekkend mogen zijn, wordt bewerkstelligd dat de geraamde baten de ter zake geraamde lasten niet overschrijden, wat de beleidsuitgangspunten zijn die ten grondslag liggen aan deze berekeningen en hoe deze uitgangspunten bij de tariefstellingen worden gehanteerd.

Onderstaande overzichten geven per heffing de totale lasten, de totale baten en het dekkendheidspercentage weer.

Dekkendheid afvalstoffenheffing	2024
Afval taakveld 7.3
Lasten milieustraat	594.601
Lasten overige afvalstromen	1.568.078
Kapitaallasten	6.939
Totaal kosten afval taakveld 7.3	2.169.618
Toerekenbare kosten vanuit andere taakvelden
Overhead taakveld 0.4	127.884
Kwijtschelding taakveld 6.3	38.710
BTW taakveld 0.11*	394.125
Totaal toerekenbaar	560.719
Totaal lasten	2.730.337
Baten afvalstoffenheffing taakveld 7.3	2.359.068
Baten milieustraat	129.526
Baten overige afvalstromen	215.076
Mutatie voorziening	26.667
Baten totaal	2.730.337
Dekkendheidpercentage afval	100%

 

* De omzetbelasting rekenen we conform artikel 229B van de gemeentewet toe. Deze toerekening is het gevolg van de invoering van het BTW compensatiefonds in 2003. Vanaf dat moment werd de BTW compensabel en werd tegelijkertijd een uitname uit het gemeentefonds gedaan.

 

Dekkendheid rioolheffing	2024
Riolering taakveld 7.2
Beheer en onderhoud riolering	1.031.551
Kapitaallasten	370.582
Mutatie voorziening	-481.228
Totaal kosten riolering taakveld 7.2	920.905
Toerekenbare kosten vanuit andere taakvelden
Overhead taakveld 0.4	224.420
Kwijtschelding taakveld 6.3	28.000
Straatreiniging taakveld 2.1	118.448
Watertaken taakveld 5.7	61.562
BTW taakveld 0.11	248.374
Totaal toerekenbaar	680.894
Totaal lasten	1.601.708
Opbrengst rioolheffing taakveld 7.2	1.601.708
Baten totaal	1.601.708
Dekkendheidpercentage riool	100%

 

* De omzetbelasting rekenen we conform artikel 229B van de gemeentewet toe. Deze toerekening is het gevolg van de invoering van het BTW compensatiefonds in 2003. Vanaf dat moment werd de BTW compensabel en werd tegelijkertijd een uitname uit het gemeentefonds gedaan.

Wanneer de gemeente een bepaalde dienst levert, kunnen daarvoor leges worden geheven. De tarieven worden jaarlijks vastgesteld in de Tarieventabel behorende bij de Legesverordening. Net als riool- en afvalstoffenheffing moeten de tarieven dusdanig worden vastgesteld dat de geraamde baten niet boven de geraamde lasten uitkomen. De verschillende leges die worden geheven, worden in principe jaarlijks verhoogd met de daarvoor geldende inflatiecorrectie. Bij de vaststelling van een aantal tarieven, zoals voor reisdocumenten, moet rekening gehouden worden met van Rijkswege gestelde maximumtarieven.
Er mag geen winst gemaakt worden. Voor deze heffingen wordt gestreefd naar een 100% kostendekkend tarief.

Kostendekkendheid leges
Op grond van het besluit van 5 maart 2016 in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten gemeenten verplicht inzichtelijk maken dat de tarieven en heffingen hoogstens kostendekkend zijn. De geraamde baten mogen de geraamde lasten niet overschrijden.

Per paragraaf van de legesverordening, is hieronder de kostendekkendheid weergegeven op basis van de geraamde baten en lasten. Per hoofdstuk in de legesverordening wordt gestreefd naar maximale kostendekkendheid, ondanks dat jurisprudentie de legesverordening als één geheel ziet en dus de legesverordening als geheel maximaal kostendekkend moet zijn. Tussen afzonderlijke paragrafen binnen een hoofdstuk mag kruissubsidiëring worden toegepast. Opbrengsten uit leges van een bepaalde paragraaf, mogen kosten binnen een andere paragraaf compenseren.

In onderstaande overzichten zijn per paragraaf en per hoofdstuk de totale baten, de totale lasten en het kostendekkendheidspercentage weergegeven. De lasten zijn uitgesplitst in salaris, overhead en directe lasten. Hierbij is rekening gehouden met jurisprudentie over hetgeen wel en niet aan de leges mag worden toegerekend.

De salaris- en overheadlasten in hoofdstuk 1 zijn toegerekend vanuit het taakveld 0.2 Burgerzaken. Op basis van de toegerekende salarislasten is het opslagpercentage voor de overhead bepaald.

Hoofdstuk 1	Algemene Dienstverlening	Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Paragraaf 1.1	Burgerlijke stand	-26.711	33.602	33.434	2.783	38%
Paragraaf 1.2	Reisdocumenten en Nederlandse identiteitskaart	-39.162	89.605	89.157	23.436	19%
Paragraaf 1.3	Rijbewijzen	-115.323	70.937	70.582	51.697	60%
Paragraaf 1.4	Verstrekkingen in het kader van de BRP	-6.041	33.602	33.434	-	9%
Paragraaf 1.5	Bestuursstukken	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 1.6	Vastgoedinformatie	-538	7.467	7.430	7.026	2%
Paragraaf 1.7	Overige publiekszaken	-18.807	37.335	37.148	15.523	21%
Paragraaf 1.8	Gemeentearchief	-	7.467	7.430	-	0%
Paragraaf 1.9	Bijzondere wetten	-10.010	37.335	37.148	2.075	13%
Paragraaf 1.10	Diversen	-5.523	29.868	29.719	-	9%
	Totaal hoofdstuk 1	-222.115	347.218	345.482	102.540	28%

 

De salaris- en overheadlasten in hoofdstuk 2 zijn (voornamelijk) toegerekend vanuit het taakveld 8.3 Wonen en Bouwen, waaronder de bouwvergunningen vallen. Ook hier is op basis van de toegerekende salarislasten de overhead bepaald. De baten en lasten binnen hoofdstuk 2 van de legesverordening hebben voornamelijk betrekking op paragraaf 2.2 en 2.3, vandaar is vanwege de samenhang besloten alle lasten toe te rekenen aan paragraaf 2.3 binnen hoofdstuk 2 en is dit niet verder uitgesplitst. 

 

Hoofdstuk 2	Dienstverlening en besluiten in het kader van de omgevingswet	Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Paragraaf 2.1	Algemene bepalingen	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.2	Voorfase	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.3	Activiteiten m.b.t. bouwwerken	-669.018	346.114	344.383	169.855	78%
Paragraaf 2.4	Activiteiten m.b.t. cultureel erfgoed en werelderfgoed	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.5	Milieubelastende activiteiten	-32.000	-	-	32.999	97%
Paragraaf 2.6	Lozingsactiviteiten	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.7	Aanlegactiviteiten	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.8	Overige activiteiten	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.9	Maatwerkvoorschriften	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.10	Gelijkwaardigheid	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.11	Overige tarieven	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.12	Modaliteiten	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.13	Vermindering	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 2.14	Teruggaaf	-	-	-	-	n.v.t.
	Totaal Hoofdstuk 2	-701.018	346.114	344.383	202.854	78%

 

De salaris- en overheadlasten in hoofdstuk 3 zijn voornamelijk toegerekend vanuit het taakveld 0.2 Burgerzaken. 

 

Hoofdstuk 3	Dienstverlening vallend onder de dienstenrichtlijn en niet vallend onder hoofdstuk 2	Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Paragraaf 3.1	Horeca	-2.367	7.467	7.430	-	16%
Paragraaf 3.2	Seksbedrijven	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 3.3	Winkeltijdenwet	-	7.467	7.430	-	0%
Paragraaf 3.4	Organiseren evenement of markt	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 3.5	Standplaatsen	-	7.467	7.430	-	0%
Paragraaf 3.6	Huisvestingswet 2014 [en Wet goed verhuurderschap]	-	-	-	-	n.v.t.
Paragraaf 3.7	In dit hoofdstuk niet benoemd besluit	-	3.734	3.715	-	0%
	Totaal hoofdstuk 3	-2.367	26.135	26.005	0	5%
	Totaal hoofdstuk 1,2 en 3	-925.500	719.467	715.870	305.394	53%

Marktgelden
Marktgelden worden geheven van degene die een standplaats inneemt (of van degene aan wie een standplaats is toegewezen) op de wekelijkse warenmarkt.
Marktgelden zijn afhankelijk van het aantal strekkende meters frontlengte van de standplaats. Het tarief is verhoogd met de inflatiecorrectie (5,2%).

Precariorechten
In 2006 is notitie “Terrassenbeleid Son en Breugel” vastgesteld. Conform deze notitie is dit tarief met de inflatiecorrectie (5,2%) verhoogd. 

De gemeente is op grond van de Gemeentewet en Invorderingswet bevoegd kwijtschelding van gemeentelijke heffingen te verlenen. Met het oog op de administratieve lastenverlichting voor de burgers toetsen wij bij het inlichtingenbureau indien er eerder kwijtschelding is verleend of er geen belemmeringen zijn. Bij geen belemmering verlenen wij automatische kwijtschelding.

De kwijtscheldingsregels zijn vastgelegd in de Invorderingswet 1990 en de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. De gemeente heeft, als gevolg van artikel 255 van de Gemeentewet, slechts op 2 onderdelen beleidsvrijheid:

• De raad kan bepalen dat er helemaal geen dan wel gedeeltelijke kwijtschelding wordt verleend.
• De raad kan regels stellen met betrekking tot de wijze waarop de kosten van bestaan in aanmerking worden genomen die er toe leiden dat in ruimere mate kwijtschelding wordt verleend.

Op grond van het laatste onderdeel heeft de gemeente gekozen voor het voor 100% meenemen van de kosten van bestaan. Het bestaande beleid wordt hiermee voortgezet.

Kwijtschelding kan worden aangevraagd voor de volgende heffingen:

• onroerendezaakbelastingen;
• afvalstoffenheffing;
• rioolheffing.

 

	2022	2023	2024
OZB Eigenaar Woning	0,0841%	0,0754%	0,0770%
OZB Eigenaar Niet-woning	0,1969%	0,1954%	0,1996%
OZB Gebruiker Niet-woning	0,1623%	0,1610%	0,1644%
Afvalstoffenheffing 1-persoonshh	231,60	266,64	267,00
Afvalstoffenheffing meer-pers.hh	290,28	325,80	334,68
Reinigingsrechten	339,00	345,00	363,00
Rioolheffing woningen (afgekoppeld)	141,96	149,76	159,84
Rioolheffing woningen (niet-afgekoppeld)	191,96	199,76	209,84

 

Vergelijking buurgemeenten
In onderstaande tabel worden de eenheden gebruikt die het COELO toepast voor het bepalen van de woonlasten. Onderstaande tabel geeft inzicht in de gegevens over 2023 (afgerond op hele euro's).

 

	Son en Breugel	Nuenen	Eindhoven	Best	Geldrop-Mierlo
OZB Eig. woning	0,0754%	0,1061%	0,09153%	0,0805%	0,0645%
OZB Eig. niet-woning	0,1954%	0,2392%	0,29512%	0,2092%	0,1787%
OZB Gebr. niet-won.	0,1610%	0,1920%	0,21170%	0,1681%	0,1452%
Afvalstoffenheffing (*) (meerpers.huishouden)	326	275	241	339	292
Rioolheffing	200	140	187	182	199

 

(*): Diftar gemeenten worden door het COELO berekend op basis van vastrecht plus een gemiddeld aantal ledigingen (18 maal een grijze container van 140 liter en 7 maal een groene container van 140 liter). De aantallen van het COELO zijn gebaseerd op een landelijk gemiddelde. In de meeste diftar gemeenten is het gemiddelde aantal ledigingen vaak lager (zie hieronder bij Ontwikkeling lokale lastendruk).

Ontwikkeling lokale lastendruk

Jaar	2022	2023	2024
WOZ-waarde	379.000	442.000	455.440
Wijziging WOZ-waarde	9,54%	16,62%	3,04%
OZB	319	333	350
Afvalstoffenheffing (meerpersoons)	290	326	335
Rioolheffing (afvalwater)	142	150	160
Rioolheffing (hemelwater) (#)	50	50	50
Totaal	801	859	895
% wijziging lasten t.o.v. t-1	2,70%	7,24%	4,19%

(^): Inschatting op basis van de op 1 september 2023 bekende gegevens.
(#): Vanaf 2020 is de rioolheffing gedifferentieerd. Het hemelwater tarief wordt opgelegd aan eigenaren van objecten die niet zijn afgekoppeld. Wanneer er vanaf een perceel geen hemelwater wordt geloosd op het gemengde rioolstelsel wordt deze belasting niet geheven. Op deze manier hebben eigenaren zelf invloed op de totale lastendruk.