Voorwoord

 

Voor u ligt de meerjarenbegroting 2022-2025.

 

Dit is de laatste begroting die is voorbereid door ons college en door uw raad wordt vastgesteld. In maart 2022 zijn immers de verkiezingen voor de nieuwe gemeenteraad.
Dat is ook de reden dat wij, conform afspraak, deze begroting beleidsarm hebben opgesteld en daarom in het teken staat van het afronden van de eerder ingezette acties op onze speerpunten: Centrum Son, Breugel Bruist, Participatie en Duurzaamheid.

 

De mutaties uit de kadernota, het amendement "meerjarig ramen armoederegisseur" van uw raad en de effecten van de meicirculaire in het kader van het gemeentefonds, zijn in deze begroting verwerkt. De effecten van de septembercirculaire worden in het raadsvoorstel meegenomen en ontvangt u als bijlage.

 

Het doet ons goed om een meerjarig sluitende begroting te presenteren waardoor er ook financiële ruimte ontstaat voor het nieuwe college/raad om nieuw beleid op te pakken. Verderop gaan wij hier uitgebreider op in.

 

De speerpunten
1. Centrum Son

In 2022 bouwen we verder aan de (ver)bouwwerken en restauraties in het centrumgebied. Daar waar we begin 2021 de tweede en laatste fase van het gemeentehuis hebben opgeleverd zijn we begin 2021 ook gestart met het Dorpshuis, het ombouwen van de voormalige kerk in een dorpshuis.
Hierna gaan we dan ook verder met uitwerking, invullen en mogelijke uitvoering geven aan de motie Openbaar gebied Dorpshuis en Kerkplein over de relatie met Vroonhoven. Het Dorpshuis zal medio 2022 gereed zijn en opgeleverd worden aan de gebruikers en de burgers van de gemeente Son en Breugel.

 

2. Breugel Bruist!
In de tweede helft van 2021 is de renovatie van de Boerderij in Breugel afgerond. Voor de nieuwe multifunctionele (sport)hal is samen met de toekomstige gebruikers een programma van eisen opgesteld. Inmiddels is het aanbestedingstraject opgestart. We verwachten u januari 2022 te kunnen informeren over de gunning.
Na het plan van aanpak is, met als vertrekpunt de vastgestelde gebiedsvisie (december 2020), gewerkt aan de uitwerking van het ontwerp voor de openbare ruimte. Nog voor het einde van 2021 is, na een informatie en consultatie-ronde, de uitvoering van de eerste werkzaamheden gepland.

 

3. Participatie
We betrekken de inwoner steeds vaker bij plannen en projecten. Zowel samenleving als wetgever vragen van ons dat we meer in verbinding staan met onze omgeving. We trainen en faciliteren onze medewerkers om dat zo goed mogelijk te doen. Onder andere op het gebied van begrijpelijke taal en toegankelijke communicatie.  
De raad is inmiddels gestart met een proef voor een nieuwe vergaderstructuur en een andere werkwijze inzake de totstandkoming van de besluitvorming. In deze proef wordt getracht de inwoners meer te betrekken bij de uiteindelijke besluitvorming. Onderwerpen komen in een beeldvormende, oordeelsvormende en besluitvormende wijze aan de orde. 
Via de jeugdgemeenteraad betrekken we jongeren bij het werk van de gemeente. 

 

4. Duurzaamheid
Het komende jaar staat in het teken van de intensivering van de uitvoering. In 2021 zijn de (grote) beleidskaders vastgesteld (RES, Transitievisie warmte, Blink, Uitvoeringsagenda). De volgende stap is de vertaling van het beleid naar de uitvoering:

In de regio (SGE en MRE) werken we aan een integrale programmering van het elektriciteitsnet, met daarin de zoekgebieden grootschalige opwek, zon op dak, maar ook de andere ruimtelijke ambities. De snelheid van de ontwikkeling van het zoekgebied Sonniuswijk is afhankelijk van de regionale discussie en investeringsprogramma’s van de netbeheerders. We treffen voorbereidingen om te zorgen dat bij deze ontwikkelingen lokaal eigenaarschap en participatie worden meegenomen.

Lokaal intensiveren we de aanpakken onder de noemen: Wat we doen is Groen!, zoals vastgelegd in de Uitvoeringsagenda Duurzaamheid 2021 & 2022. We helpen van onze inwoners om concrete verduurzamingsstappen te maken, zoals Winst uit je Woning, De Groene Zone 2.0 en vouchers voor huurders. We starten met de eerste pilot Wijkuitvoeringsplan van de Transitie Visie Warmte (TWV).

Samen met de Provincie en andere stakeholders hernieuwen we onze aanpakken op Ekkersrijt. Op het terrein liggen brede duurzaamheidskansen richting de toekomst. Zo zorgen we er samen voor dat Ekkersrijt een ruimtelijke kwaliteit krijgt die hoort bij de economische toppositie.
De afvalinzameling staat in 2022 in het teken van een soepele overgang naar Blink.

Met de nieuwe raad en college gaan we eind 2022 in dialoog om de contouren voor een nieuwe Uitvoeringsagenda 2023 en verder vorm te geven.

Organisatie

Voor de uitvoering van nieuwe collegevoorstellen en raadsbesluiten is het van belang te weten hoe onze organisatie ervoor staat.

 

Inhuur
In de Kadernota van juni 2021 hebben wij uitgebreid stilgestaan bij de stand van zaken rondom onze organisatie. Wij hebben daarbij geconcludeerd dat de werkdruk hoog is. Dit heeft onder andere tot gevolg gehad dat wij, waar mogelijk, op diverse plekken in de organisatie hebben moeten inhuren. In de 2e berap 2021 hebben wij u daarover geïnformeerd. Inmiddels gaat het langzaam wat beter en kunnen we procedures gaan opstarten en vacatures invullen. 

 

Nieuwe gemeentesecretaris
Per 1 augustus van dit jaar is onze gemeentesecretaris/algemeen directeur, de heer Rien Schalkx, met pensioen gegaan en is de procedure voor zijn structurele vervanging gestart. Als alles volgens planning verloopt, dan kunnen wij eind 2021 zijn opvolger bekend maken. Tot het moment van indiensttreding van de nieuwe collega functioneert de heer Harry Meeuwsen als interim gemeentesecretaris/algemeen directeur.

 

Onderzoek formatie
De afgelopen maanden hebben wij geconstateerd dat de formatieve bezetting binnen onze organisatie op diverse vlakken uit de pas loopt. Wij hebben daarom besloten om het vierde kwartaal van 2021 een extern onderzoek te laten uitvoeren. Doel hiervan is om duidelijk te krijgen welke formatie nodig is om de taken die er liggen goed te kunnen uitvoeren. Met dit onderzoek willen we ook in beeld krijgen hoe om te gaan met collega’s die binnen afzienbare tijd met pensioen gaan. Hoe vervangen we hen? Wanneer doen we dat? Hoe vindt de overdracht van kennis plaats? Deze vragen moeten we zo snel mogelijk zien te beantwoorden, zodat wij tijdig kunnen inspelen op het vertrek van kennis en ervaring en we zo min mogelijk risico lopen dat de voortgang van verschillende projecten stagneert. Als het onderzoek afgerond is, delen wij de resultaten met u. De daaraan verbonden financiële consequenties nemen we dan gelijk mee.

Bij het team Wijkbeheer is onlangs wel al een extern onderzoek gestart naar de kwalitatieve en kwantitatieve personele bezetting. Daarbij kijken we onder andere in hoeverre de areaal-uitbreiding binnen onze gemeente zicht verhoudt tot de aanwezige bezetting. In de loop van het 4e kwartaal 2021 verwachten wij de resultaten.

Voor de mogelijke consequenties voortvloeiend uit deze twee onderzoeken is nog geen budget opgenomen in deze begroting. Te zijner tijd komen wij daar afzonderlijk bij u op terug.

 

Verantwoordelijkheid en zelforganisatie
Binnen onze organisatie wordt hard gewerkt aan zelforganisatie. Daarvoor is het onder andere zaak om meer duidelijkheid te krijgen in onze processen. Als de processen duidelijk zijn, dan kunnen we ook een volgende stap gaan zetten waarbij ook duidelijk moet zijn wie waarvoor verantwoordelijk is en wie verantwoording moeten afleggen. Wij zijn inmiddels gestart met een proef om met een vorm van projectmatig werken, projecten integraal aan te pakken. Verder zijn wij aan de slag gegaan met meer integraal werken tussen de verschillende teams. Deze aspecten hebben allemaal te maken met de bedoeling die wij destijds hadden bij de start van het Kwiek-traject. Duidelijkheid, verantwoordelijkheid en integraliteit spelen daarbij een belangrijke rol.

 

CMD
In de Kadernota, die u heeft vastgesteld in juni 2021, zijn wij onder andere ingegaan op het CMD. Eerder hebben wij toegezegd te komen met een bedrijfsplan, gebaseerd op de vastgestelde visie en afgeleid van het rapport van K2. Het bedrijfsplan is inmiddels in concept gereed en kan binnenkort de verdere besluitvormingsprocedure in. 

Ondertussen wordt er vanuit het concept-bedrijfsplan gewerkt aan een uitvoeringsplan waarin verspreid over meerdere jaren, de verschillende noodzakelijke stappen nader uitgewerkt gaan worden. In het concept-bedrijfsplan constateren wij in ieder geval dat de formatieve bezetting van het CMD uitgebreid moet gaan worden. Wij hebben dat in 2021 met name kunnen opvangen door in te huren, maar structureel is er meer nodig en kan niet worden volstaan met inhuur. Overigens hebben wij in 2021 ook moeten inhuren doordat de wachtlijsten door diverse oorzaken steeds groter werden.

Met de kernpartners stellen we een samenwerkingsconvenant op waarin de afspraken worden opgenomen uit het bedrijfsplan en het uitvoeringsplan.

Eventuele verdere consequenties in de begroting 2022 worden verwerkt in een begrotingswijziging.

Corona
Bij de jaarrekening 2020 is de reserve 'Rijkscompensatie coronacrisis' gevormd. Eventuele kosten die de komende jaren worden gemaakt door corona kunnen hieruit worden gedekt. 

 

Ontwikkeling lokale belastingen voor de inwoners
De lokale belastingen bestaan voor onze inwoners uit de elementen: afvalstoffenheffing, rioolheffing en voor eigenaren van een koopwoning de OZB.

Het OZB tarief is alleen gewijzigd door inflatie en de stijging van de rioolheffing is € 5 voor 2022.

De afvalstoffenheffing stijgt voor een meerpersoonshuishouden met € 59 per jaar van € 290 naar € 349. Deze verhoging wordt veroorzaakt door een aantal trends. De financieel gunstige, maar niet marktconforme, contracten zijn afgelopen en zijn aangepast naar marktconforme tarieven. De toetreding tot Blink, met in stand houding van de huidige dienstverlening, zorgt voor een stijging van de inzamelkosten. Het aantal tonnages op de milieustraat blijft hoog in vergelijking met pre-corona. Er is geanticipeerd op een aantal ontwikkelingen die financieel negatief kunnen gaan uitvallen voor de gemeente. Met andere woorden: 100% kostendekking is het uitgangspunt bij de berekening van deze tarieven.

 

Financiële positie
Jaarlijks bieden we uw raad een meerjarenbegroting ter vaststelling aan. Onze gemeente hanteert al jaren het uitgangspunt dat elk jaar van de meerjarige raming structureel sluitend moet zijn. Een goed standpunt om als gemeente een gezonde financiële huishouding te behouden. Het ligt geheel in lijn met de voorwaarde die de toezichthouder hanteert dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is, dat de structurele baten ieder jaar de structurele lasten dekken en dat de ramingen realistisch zijn.

 

Vorig jaar constateerden we dat na de eerste begrotingswijziging op de begroting 2021 alle jaren sluitend waren. Bij deze begroting is er nog steeds sprake van een positief begrotingssaldo voor alle jaren. 

 

In deze begroting zijn aanvullende middelen beschikbaar gekomen voor jeugdzorg. Omdat we deze extra middelen ontvangen, hebben we de taakstelling voor het CMD geschrapt. Voor een uitgebreidere toelichting voor deze posten verwijzen wij u naar het onderdeel beleidswijzigingen en nieuwe wensen van programma 1 en 2.