Lokale heffingen

Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen.

Bij het heffen en invorderen van belastingen zijn we onder meer gebonden aan:

• de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR);
• de Algemene wet bestuursrecht (Awb), (inclusief de algemene beginselen van behoorlijk bestuur);
• de Invorderingswet 1990;
• de Gemeentewet;
• diverse uitvoeringsbesluiten.

De wet geeft duidelijke kaders aan voor de heffing, invordering en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen.

Het tarievenbeleid is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

• Geen algemene lastenstijging. De gemiddelde lasten voor de inwoners mogen niet meer toenemen dan de inflatiecorrectie. Lastenverzwaring voor inwoners blijft achterwege en indien enigszins mogelijk zullen we de tarieven van de gemeentelijke belastingen en/of leges verlagen;
• Streven naar kostendekkendheid in de tariefstelling voor leges en retributies;
• Het profijtbeginsel bij de overige heffingen hanteren.

In overeenstemming met de beleidsuitgangspunten, bepaald in de begroting, zijn de tarieven over 2023 als volgt aangepast:

• Bij de OZB is 2,20% inflatiecorrectie toegepast. Bij de berekening van het tarief is rekening gehouden met de WOZ-waardeontwikkeling;
• Leges en tarieven zijn verhoogd met de inflatiecorrectie (2,20%);
• De tarieven voor de rioolheffing is gebaseerd op 100% kostendekkendheid waarbij rekening is gehouden met een zo reëel mogelijke inschatting van zowel de baten- als de lastenontwikkeling binnen het meerjarenperspectief 2023-2026. 
• Voor afval is niet van 100% kostendekkendheid uitgegaan maar van 94%. De tarieven voor de afvalstoffenheffing zijn verhoogd met gemiddeld 12,2%. 

Definitieve (formele) vaststelling van de diverse belastingtarieven vond plaats door vaststelling van de belastingverordeningen tijdens de behandeling in de raadsvergadering van 9 november 2022.

We heffen op grond van artikel 220 van de Gemeentewet twee directe belastingen op de onroerende zaken die binnen de gemeente liggen, de zogenaamde onroerendezaakbelastingen (OZB):

• Een gebruikersbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar een onroerende zaak die niet in hoofdzaak tot woning dient, al dan niet krachtens eigendom, bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebruikt;
• Een eigenarenbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar van een onroerende zaak het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht.

De tarieven voor 2023 zijn bijgesteld aan de hand van de ontwikkeling van de nieuwe WOZ-waarden en er is een inflatiecorrectie van 2,20% toegepast.

De gemeente is verplicht huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Op grond van artikel 15.33 van de Wet milieubeheer en de Verordening afvalstoffenheffing en reinigingsrechten wordt afvalstoffenheffing geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel waarvoor de gemeente verplicht is huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen.

Reinigingsrechten worden geheven van niet-woningen (bedrijven) die hebben aangegeven gebruik te maken van de inzameldienst voor huishoudelijke afvalstoffen. Het betreft hier geen bedrijfsafval.

Om de afvalstoffenheffing kostendekkend te hebben in 2023 is een tariefstijging gehanteerd voor een 1-persoonshuishouden met € 51 per jaar van € 231,60 naar € 282,60 en voor een meerpersoonshuishouden met € 64 per jaar van € 290,28 naar € 354,24. 

De raad heeft de keuze gemaakt om de afvalstoffenheffing voor 94% kostendekkend te laten zijn

Op grond van artikel 228a van de Gemeentewet wordt een rioolheffing geheven. De rioolheffing wordt opgelegd aan de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect via de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. De tarieven van de rioolheffing worden zodanig vastgesteld dat de geraamde kosten niet boven de geraamde baten uitkomen. We streven er naar dat de kosten voor 100% worden gedekt door de opbrengsten uit de heffingen.

Per 1 januari 2020 is de gedifferentieerde rioolheffing ingevoerd. De differentiatie bestaat uit een afvalwater- en hemelwatercomponent. De afvalwaterheffing is een gebruikersheffing. De hemelwaterheffing is een eigenarenheffing. De hemelwaterheffing is een heffing met een vast bedrag van € 50,-. Doel van de differentiatie van de rioolheffing en het invoeren van de hemelwaterheffing is om bewoners en bedrijven mee te laten werken aan het klimaatbestendig maken van hun omgeving en goed gedrag te belonen in de vorm van een financieel voordeel.

Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording zijn gemeenten verplicht inzichtelijk te maken hoe bij de berekening van tarieven en heffingen wordt bewerkstelligd dat de geraamde baten de geraamde lasten niet overschrijden. De tarieven mogen dus hoogstens kostendekkend zijn. Daarnaast moeten we de beleidsuitgangspunten die ten grondslag liggen aan deze berekeningen vermelden en de manier waarop we deze uitgangspunten bij de tariefstellingen hanteren.
Met onderstaande tabel verantwoorden we of de heffingen (afvalstoffenheffing en rioolheffing) inderdaad kostendekkend zijn geweest, ofwel of de werkelijke baten de gerealiseerde lasten niet hebben overschreden. Per heffing worden de totale baten en lasten en het gerealiseerde dekkendheidspercentage weergegeven.

Dekkendheid rioolheffing	2023
Riolering taakveld 7.2
Beheer en onderhoud riolering	708.643
Kapitaallasten	238.633
Mutatie voorziening	10.533
Totaal kosten riolering taakveld 7.2	957.809
Toerekenbare kosten vanuit andere taakvelden
Overhead taakveld 0.4	210.087
Kwijtschelding taakveld 6.3	25.003
Straatreiniging taakveld 2.1	109.589
Watertaken taakveld 5.7	92.359
BTW taakveld 0.11	161.138
Totaal toerekenbaar	598.175
Totaal lasten	1.555.986
Opbrengst rioolheffing taakveld 7.2	1.530.906
Overige opbrengsten taakveld 7.2	25.080
Baten totaal taakveld 7.2	1.555.986
Dekkendheidpercentage riool	100%
* De omzetbelasting rekenen we conform artikel 229B van de Gemeentewet toe. Deze toerekening is het gevolg van de invoering van het Btw-compensatiefonds in 2003. Vanaf dat moment werd de Btw compensabel en werd tegelijkertijd het gemeentefonds hiervoor verlaagd.

Dekkendheid afvalstoffenheffing	2023
Afval taakveld 7.3
Lasten milieustraat	739.964
Lasten overige afvalstromen	1.749.341
Kapitaallasten	3.425
Mutatie voorziening	-99.196
Storting voorziening compensatie Attero
Totaal kosten afval taakveld 7.3	2.393.534
Toerekenbare kosten vanuit andere taakvelden
Overhead taakveld 0.4	113.309
Kwijtschelding taakveld 6.3	49.730
BTW taakveld 0.11*	379.021
Totaal toerekenbaar	542.060
Totaal lasten	2.935.594
Baten afvalstoffenheffing taakveld 7.3	2.316.887
Baten milieustraat	213.930
Baten overige afvalstromen	228.733
Baten totaal	2.759.550
Dekkendheidpercentage afval	94%
* De omzetbelasting rekenen we conform artikel 229B van de Gemeentewet toe. Deze toerekening is het gevolg van de invoering van het Btw-compensatiefonds in 2003. Vanaf dat moment werd de Btw compensabel en werd tegelijkertijd het gemeentefonds hiervoor verlaagd.

Wanneer de gemeente een bepaalde dienst levert, kunnen daarvoor leges worden geheven. De tarieven worden jaarlijks vastgesteld in de Tarieventabel behorende bij de Legesverordening. Net als riool- en afvalstoffenheffing moeten de tarieven dusdanig worden vastgesteld dat de geraamde baten niet boven de geraamde lasten uitkomen. De verschillende leges die worden geheven, worden in principe jaarlijks verhoogd met de daarvoor geldende inflatiecorrectie. Bij de vaststelling van een aantal tarieven, zoals voor reisdocumenten, moet rekening gehouden worden met van rijkswege gestelde maximumtarieven.
Er mag geen winst gemaakt worden. Voor deze heffingen wordt gestreefd naar een 100% kostendekkend tarief.

 

Kostendekkendheid leges

Op grond van het besluit van 5 maart 2016 in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten gemeenten verplicht inzichtelijk maken dat de tarieven en heffingen hoogstens kostendekkend zijn. De geraamde baten mogen de geraamde lasten niet overschrijden.

Per hoofdstuk van de legesverordening 2022, is hieronder de kostendekkendheid weergegeven op basis van de gerealiseerde baten en lasten. Hoofdstukken die niet zijn opgenomen in de plaatselijke legesverordening, zijn niet opgenomen in onderstaande tabel(len). Per titel in de legesverordening wordt gestreefd naar maximale kostendekkendheid, ondanks dat jurisprudentie de legesverordening als één geheel ziet en dus de legesverordening als geheel maximaal kostendekkend moet zijn. Tussen afzonderlijke hoofdstukken binnen een titel mag kruissubsidiëring worden toegepast. Opbrengsten uit leges van een bepaald hoofdstuk, mogen kosten binnen een ander hoofdstuk compenseren.

In onderstaande overzichten zijn per hoofdstuk en per titel de totale baten, de totale lasten en het kostendekkendheidspercentage weergegeven. De lasten zijn uitgesplitst in salaris, overhead en directe lasten. Hierbij is rekening gehouden met jurisprudentie over hetgeen wel en niet aan de leges mag worden toegerekend.

De salarislasten en overhead in titel 1 zijn toegerekend vanuit het taakveld 0.2 Burgerzaken. Op basis van de toegerekende salarislasten is het opslagpercentage voor de overhead bepaald.

 

 

		Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Titel 1	Algemene dienstverlening
Hoofdstuk 1	Burgerlijke stand	-22.211	30.618	29.384	3.123	35%
Hoofdstuk 2	Reisdocumenten	-100.834	81.648	78.357	45.780	49%
Hoofdstuk 3	Rijbewijzen	-77.384	64.638	62.033	30.709	49%
Hoofdstuk 4	Verstrekkingen uit de Basisregistratie personen	-9.110	30.618	29.384	0	15%
Hoofdstuk 8	Vastgoedinformatie	0	6.804	6.530	1.166	0%
Hoofdstuk 9	Overige publiekszaken	-24.822	34.020	32.649	16.989	30%
Hoofdstuk 10	Gemeentearchief	0	6.804	6.530	0	0%
Hoofdstuk 11	Huisvestingswet	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 12	Leegstandswet	0	6.804	6.530	0	0%
Hoofdstuk 16	Kansspelen	0	10.206	9.795	0	0%
Hoofdstuk 17	Telecommunicatie	-83.120	6.804	6.530	0	623%
Hoofdstuk 18	Verkeer en vervoer	-201	10.206	9.795	0	1%
Hoofdstuk 19	Kinderopvang	0	6.804	6.530	0	0%
Hoofdstuk 20	Diversen	-4.042	20.412	19.589	300	10%
Totaal titel 1		-321.724	316.386	303.636	98.067	45%

De salarislasten en overhead in titel 2 zijn (voornamelijk) toegerekend vanuit het taakveld 8.3 Wonen en Bouwen, waaronder de bouwvergunningen vallen. Ook hier is op basis van de toegerekende salarislasten de overhead bepaald. De baten en lasten binnen titel 2 van de legesverordening hebben voornamelijk betrekking op hoofdstuk 2 en 3, vandaar is vanwege de samenhang besloten alle lasten toe te rekenen aan hoofdstuk 3 binnen titel 2 en is dit niet verder uitgesplitst. 

 

		Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Titel 2	Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving / omgevingsvergunningen
Hoofdstuk 1	Begripsomschrijvingen	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 2	Schetsplan / Conceptaanvraag omgevingsvergunningen / Verzoek principebesluit	-7.871	-	-	-	0%
Hoofdstuk 3	Omgevingsvergunning	-731.876	307.923	295.513	135.050	99%
Hoofdstuk 4	Vermindering	-	-	-	-	0%
Hoofdstuk 5	Teruggaaf	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 6	Intrekking omgevingsvergunning	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 8	Bestemmingswijzigingen zonder activiteiten	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 10	In deze titel niet benoemde beschikking	0	0	0	0	0%
Totaal titel 2		-739.747	307.923	295.513	135.050	100%

De salarislasten en overhead in titel 3 zijn voornamelijk toegerekend vanuit het taakveld 0.2 Burgerzaken.

		Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Titel 3	Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn
Hoofdstuk 1	Horeca	-1.732	6.804	6.530	0	13%
Hoofdstuk 3	Seksbedrijven	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 4	Verbod exploiteren bedrijf zonder benodigde vergunning	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 5	Marktstandplaatsen	0	6.804	6.530	0	0%
Hoofdstuk 6	Winkeltijdenwet	0	6.804	6.530	0	0%
Hoofdstuk 7	In deze titel niet benoemde vergunning, ontheffing of andere beschikking	0	3.402	3.265	0	0%
Totaal titel 3		-1.732	23.814	22.855	0	4%

Marktgelden worden geheven van degene die een standplaats inneemt (of van degene aan wie een standplaats is toegewezen) op de wekelijkse warenmarkt.
Marktgelden zijn afhankelijk van het aantal strekkende meters frontlengte van de standplaats. Het tarief is in 2023 verhoogd met de inflatiecorrectie.

Precario is een heffing op het gebruik van gemeentegrond. Het tarief is in 2023 verhoogd met de inflatiecorrectie en is er precarioheffing toegepast.

Als mensen de verschuldigde belasting niet kunnen betalen (of met buitengewoon bezwaar), komen zij wellicht in aanmerking voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. In het kader van de administratieve lastenverlichting voor de inwoners, toetsen we bij het inlichtingenbureau indien eerder kwijtschelding verleend is of er geen belemmering is voor het verlenen van automatische kwijtschelding. Bij geen belemmering verlenen we automatische kwijtschelding.
De kwijtscheldingsregels zijn vastgelegd in de Invorderingswet 1990 en de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. De gemeente heeft, als gevolg van artikel 255 van de Gemeentewet, slechts op 2 onderdelen beleidsvrijheid:

• De raad kan bepalen dat er helemaal geen dan wel gedeeltelijke kwijtschelding wordt verleend;
• De raad kan regels stellen met betrekking tot de wijze waarop de kosten van bestaan in aanmerking worden genomen die er toe leiden dat in ruimere mate kwijtschelding wordt verleend.

Op grond van het laatste onderdeel heeft de gemeente gekozen voor het voor 100% meenemen van de kosten van bestaan.
Kwijtschelding kan worden aangevraagd voor de volgende heffingen:

• OZB;
• Afvalstoffenheffing;
• Rioolheffing.

In 2023 is 80 keer op verzoek kwijtschelding verleend en 96 keer automatisch kwijtschelding verleend.

In onderstaande tabel worden de eenheden gebruikt die het COELO toepast voor het bepalen van de woonlasten. Onderstaande tabel geeft inzicht in de gegevens over 2023 (afgerond op hele euro's).

	Son en Breugel	Nuenen	Eindhoven	Best	Geldrop-Mierlo
OZB eigenaar woning	0,0754%	0,1061%	0,09153%	0,0805%	0,0645%
OZB eigenaar niet-woning	0,1954%	0,2392%	0,29512%	0,2092%	0,1787%
OZB gebruiker niet-woning	0,1610%	0,1920%	0,21170%	0,1681%	0,1452%
Afvalstoffenheffing (*) (meerpers.huishouden)	326	275	241	339	292
Rioolheffing	200	140	187	182	199

(*): Diftar gemeenten worden door het COELO berekend op basis van vastrecht plus een gemiddeld aantal ledigingen (18 maal een grijze container van 140 liter en 7 maal een groene container van 140 liter). De aantallen van het COELO zijn gebaseerd op een landelijk gemiddelde.