Toelichting op het overzicht van baten en lasten

Op 1 januari 2016 is de Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen ingegaan. De aangiften tot en met 2019 zijn definitief opgelegd en met de belastingdienst zijn we in een overleg over de afwikkeling vanaf 2020 over de verliesvoorzieng die is opgenomen in de voorlopige aangiften.

Er is geen recht op verliescompensatie in het kader van de vennootschapsbelasting en t/m 2019 zijn de aanslagen definitief opgelegd.

Bij de rechtmatigheidsverantwoording vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de toelichting op het Besluit Accountantscontrole Decentrale Overheden (Bado) wordt begrotingsrechtmatigheid omschreven als:

“Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, evenals de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en de hiermee samenhangende programma’s. In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door het gemeenteraad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, de toereikendheid van het begrotingsbedrag en het begrotingsjaar van belang zijn”.

Afwijkingen betrekt het college in de rechtmatigheidsverantwoording. Mogelijke afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting zijn in het onderstaande stroomschema uit de kadernota rechtmatigheid samengevat.



Overschrijding van lasten en/of investeringen
De toets op rechtmatigheid richt zich op de beschikbare lastenbudgetten en de werkelijke lasten. Uit het onderstaande overzicht van lasten blijkt dat er ten opzichte van de begroting na wijziging op 2 programma’s overschrijdingen zijn.

Op grond van de Financiële verordening gemeente Son en Breugel 2023 zijn een aantal overschrijdingen acceptabel. In onderstaande tabel is per programma aangegeven welk deel van de overschrijding acceptabel is.

Bij de jaarrekening 2023 zouden de acceptabele overschrijdingen de begrotingsonrechtmatigheid opheffen. Omdat de overschrijdingen niet in de tussentijdse rapportage gemeld konden worden, waren dat acceptabele overschrijdingen geweest. Echter in oktober 2024 is de Kadernota Rechtmatigheid 2024 verschenen. Op grond van die nota, en dus in tegenstelling tot vorig jaar, heffen de acceptabele overschrijdingen de onrechtmatigheid niet meer op.

Toelichting lastenoverschrijdingen per programma en investeringen
Programma 1 - Interne en externe dienstverlening
Er heeft voor de voorziening wethouderspensioenen op basis van de actuariële berekening (waarbij de rekenrente t.o.v. vorig jaar gedaald is van 3,16% naar 2,325%) een aanvullende storting van € 329.000 plaatsgevonden. Deze berekening kan alleen bij jaareinde gemaakt worden. Omdat de lastenoverschrijding op dit programma nog niet in de tussentijdse rapportage gemeld kon worden, betreft dit een acceptabele overschrijding.

Daarnaast is er een voorziening gevormd voor wachtgeld bestuurders waarbij een storting van € 226.000 plaatsgevonden. Deze berekening kan alleen bij jaareinde gemaakt worden. Omdat de lastenoverschrijding op dit programma nog niet in de tussentijdse rapportage gemeld kon worden, betreft dit een acceptabele overschrijding.

Programma 2 - Sociale leefomgeving
De lastenoverschrijding wordt met name veroorzaakt door extra personeelslasten (inhuur). Zoals uit de “Algemene toelichting en inleiding bij programma’s” blijkt zijn deze voor de gehele jaarrekening niet overschreden. Desondanks blijft deze overschrijding niet acceptabel.

Begrotingsrechtmatigheid investeringen en projecten
In het overzicht van investeringen en projecten staan 4 kredieten met een budgetoverschrijding kleiner dan de rapporteringsgrens van € 50.000,- met een totaalbedrag van € 43.000,-.

Over- en onderschrijdingen van de baten en onderschrijdingen van lasten en investeringen
De gemeenteraad heeft op 30 januari 2025 het volgende besluit genomen: 
“Het melden van over- en onderschrijdingen van de baten en onderschrijdingen van lasten en investeringen in de jaarrekening wordt als tijdig beschouwd.”

In de analyse per programma bij “Wat heeft het gekost” worden de onder- en overschrijdingen op de baten en lasten toegelicht. De onderschrijdingen op de investeringen zijn toegelicht in het “Overzicht van investeringen en projecten”. Met de toelichtingen in deze jaarrekening maken die geen onderdeel uit van de begrotingsonrechtmatigheid.

De belangrijkste over- en onderschrijdingen die niet meetellen voor de begrotingsrechtmatigheid zijn hieronder per programma opgesomd.
Programma 1 - Interne en externe dienstverlening
In dit programma is er een overschrijding op de ontvangsten van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds.
Daarnaast is er een lastenonderschrijding op de lasten voor het onderhoud van het Combigebouw, de post onvoorzien niet is in gezet en omdat de voorlopige aanslagen Vennootschapsbelasting verminderd zijn. 

Programma 2 - Sociale leefomgeving
De lastenonderschrijdingen betreffen de Wmo en de Bijstandsverlening.

Programma 3. Fysieke en veilige leefomgeving 
In dit programma is er een lastenonderschrijding op het gebied van gladheidsbestrijding en planmatig onderhoud civiele kunstwerken en verkeersmaatregelen.

Programma 4 - Economische en ruimtelijke ontwikkeling 
De hogere verkoop voor reststroken groen zorgen voor een overschrijding op de baten. 

Voor de toelichting op de analyse overzicht van baten en lasten verwijzen wij naar de programma's. In ieder programma is na het onderdeel 'wat heeft het gekost?' een analyse opgenomen.

Er is in 2024 geen aanspraak gemaakt op de post onvoorzien.

De WNT is van toepassing op gemeente Son en Breugel. Het toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2024 € 233.000,-.

Naast de hieronder vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen met een dienstbetrekking die in 2024 een bezoldiging boven het individueel toepasselijke drempelbedrag hebben ontvangen.

Rechtmatigheidsverantwoording jaarrekening 2024

Verantwoordelijkheid college van burgemeester en wethouders
De baten en lasten alsmede de balansmutaties moeten getrouw in de jaarrekening worden opgenomen. Uit het getrouw opnemen van de baten en lasten alsmede de balansmutaties, blijken een drietal rechtmatigheidscriteria niet expliciet. Dit betreffen het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium. In deze rechtmatigheidsverantwoording licht het college van burgemeester en wethouders toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd. Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties in overeenstemming zijn met door de raad vastgestelde kaders zoals de begroting en verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de raad op 30 januari 2025 vastgestelde normenkader van de relevante wet- en regelgeving verder toegelicht.

Deze verantwoording hanteert een grensbedrag omdat alleen de van belang zijnde aspecten in de verantwoording hoeven te worden betrokken. Deze grens is door de raad bepaald en bedraagt 1% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan de reserves en is daarmee vastgesteld op € 604.000,-. De grondslag voor deze verantwoording is de Kadernota Rechtmatigheid 2024 van de Commissie BBV van oktober 2024.

Bevinding
Het college stelt vast dat de omvang van de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties die niet rechtmatig tot stand zijn gekomen € 1.859.000,- bedraagt. Dit is hoger dan de daarvoor gestelde grens van € 604.000,-. Van de niet rechtmatig tot stand gekomen verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties is volgens het college overigens een bedrag van € 440.000,- acceptabel op basis van door de gemeenteraad vastgestelde afspraken.

     
In de paragraaf bedrijfsvoering is op basis van de Kadernota rechtmatigheid van de commissie BBV en op basis van de afspraken met de raad aanvullende informatie opgenomen over de financiële rechtmatigheid. In deze paragraaf heeft het college ook beschreven welke actie hij onderneemt om vermelde afwijkingen in de toekomst te voorkomen.