Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden. De wet bestaat uit drie onderdelen: actieve openbaarmaking, passieve openbaarmaking en het op orde brengen van de informatiehuishouding. Aan de hand van deze drie onderdelen bespreekt deze paragraaf de stappen die de gemeente Son en Breugel in 2022 heeft ondernomen voor de implementatie ervan.
1. Actieve openbaarmaking. De Woo vervangt de Wob (Wet openbaarheid van bestuur). Het grootste verschil tussen de Woo en de Wob is dat de Woo overheidsinstanties verplicht stelt om bepaalde documenten actief openbaar te maken. Die documenten zijn onderverdeeld in 17 informatiecategorieën, waarvan er 16 relevant zijn voor de gemeente. Deze informatiecategorieën zijn:
1. Algemeen verbindende voorschriften.
2. Overige besluiten van algemene strekking.
3. Ontwerpen van algemeen verbindende voorschriften en overige besluiten van algemene strekking waarover extern advies wordt gevraagd inclusief de adviesaanvraag.
4. Inzicht in de organisatie en werkwijze, waaronder de taken en bevoegdheden van de organisatieonderdelen.
5. De bereikbaarheid van het bestuursorgaan en zijn organisatieonderdelen en de wijze waarop een verzoek om informatie kan worden ingediend.
6. Bij de gemeenteraad ingekomen stukken, tenzij deze betrekking hebben op individuele gevallen.
7. Vergaderstukken en verslagen van gemeenteraden.
8. Agenda’s en besluitenlijsten van vergaderingen van het college van B&W.
9. Adviezen.
10. Convenanten.
11. Jaarplannen en jaarverslagen van bestuursorganen inzake de voorgenomen uitvoering van de taak of de verantwoording van die uitvoering.
12. Verplichtingen tot verstrekking van subsidies, anders dan met een beschikking.
13. (schriftelijke) Woo verzoeken, de schriftelijke beslissingen hierop en de daarbij verstrekte informatie.
14. Ambtelijke of externe onderzoeksrapporten.
15. Beschikkingen (hiervoor gelden verschillende uitzonderingen).
16. Klachten.
Het openbaar maken van deze categorieën gebeurt in fases. De fasering wordt landelijk, bij koninklijk besluit bepaald. In 2022 was alleen de eerste fase nog bekend. De informatiecategorieën binnen die fase zijn categorie 5, 7, 10 en 13. Voor de implementatie van de actieve openbaarmaking op grond van de Wet open overheid heeft de gemeente Son en Breugel besloten een project op te starten gezamenlijk met gemeente Geldrop-Mierlo en gemeente Nuenen. Voor dit project hebben zij een projectleider aangetrokken. Zij is op 12 september 2022 gestart. De rest van 2022 is zij bezig geweest met het opstellen van een plan van aanpak voor het project en het samenstellen van de projectgroep.
2. Passieve openbaarmaking. Bij passieve openbaarmaking gaat het om het openbaar maken van informatie op verzoek (Woo-verzoeken). Ten opzichte van de Wob verandert er onder de Woo niet veel. Uitgangspunt blijft dat iedereen een verzoek om openbaarmaking kan indienen en dat het verzoek moet worden ingewilligd tenzij de uitzonderingen op grond van de Woo van toepassing zijn.
De belangrijkste verschillen gaan over de manier waarop inwoners een verzoek om informatie kunnen indienen, de termijnen bij precisering van een te algemeen verzoek en de beslistermijn. Met de ingang van de wet heeft de gemeente Son en Breugel deze veranderingen doorgevoerd.
3. Het op orde brengen van de informatiehuishouding. De Woo stelt overheden hiertoe verplicht. Dit is een structurele taak en verantwoordelijkheid van de gemeenten en Dienst Dommelvallei. Deze is breed binnen organisaties verdeeld. Het duurzaam toegankelijk maken is daarnaast een kernactiviteit van IDV Dienst Dommelvallei. Deze activiteiten dienen meerdere doelen zoals naleving van de archiefwetgeving, niet alleen een goede uitvoering van de Woo. Met andere woorden: de gemeente Son en Breugel besteedt hier structureel aandacht aan.