Algemene inleiding

Het jaar 2018 was een verkiezingsjaar. In dit jaar is de besluitvorming rondom de kadernota anders verlopen dan in een “gewoon” begrotingsjaar.
De kadernota was een beleidsarm document. Er heeft alleen besluitvorming plaatsgevonden over onderwerpen die effecten hebben op het van "going concern". Het gedetailleerde rekenwerk bij de vele staten, zoals personeel, reserves en voorzieningen, kapitaallasten en renteberekening. De berekeningen en aanpassingen die daaruit voortvloeien, zijn verwerkt in de primaire begroting.
Het nieuwe beleid is wel gepresenteerd, maar niet in behandeling genomen. In deze begroting worden bij de programma’s bij het onderdeel “Wat gaat het kosten” een paragraaf “Nieuw Beleid” opgenomen. In deze paragraaf zijn alle nieuwe beleidsvoornemens opgenomen inclusief de kosten.

Het proces van de kadernota naar de begroting bestaat nog steeds uit drie delen, die een doorlopende lijn vormen.

Januari - juli 2018
Terwijl de laatste hand werd gelegd aan de jaarrekening 2017 zijn in april en mei de voorbereidingen getroffen voor uiteindelijk een beleidsarme kadernota 2018 - 2022, die behandeld werd in de raad van 5 juli 2018. In deze beleidsarme kadernota zijn de financiële kaders aangegeven voor de meerjarenbegroting en zijn de nieuwe wensen vanuit de organisatie verzameld in een afzonderlijk document. De financiële consequenties zijn in beeld gebracht, er heeft echter geen besluitvorming plaatsgevonden en er is niet gekeken naar een sluitende begroting.

Juli-november 2018
Er is gewerkt om de kadernota en het nieuw beleid, samen met het coalitieprogramma te vertalen naar de op te stellen meerjarenbegroting 2019-2022. Deze uitwerking betreft: de effecten van "going concern" in de periode april tot en met augustus, raadsbesluiten tot en met 5 juli 2018, de maatregelen uit de kadernota 2018 – 2022. Dit is het boekwerk zoals dat wordt aangeboden, met alle programma's en paragrafen.
Vaststelling van de meerjarenbegroting 2018-2021 vindt plaats op 8 november 2018.

September-december 2018
In deze periode is gestart met de voorbereidingen van de 2e bestuursrapportage 2018 over de financiële mutaties tot en met 31 augustus. De 2e bestuursrapportage wordt behandeld in de commissie AZ van 29 november en raad van 21 december, maar wordt u eind oktober al gezonden, zodat u bij de begrotingsbehandeling op 8 november kennis al kennis kunt nemen van deze mutaties. Met deze 2e bestuursrapportage zijn gelijktijdig de voorbereidingen gestart voor de jaarrekening 2018.

In de planning en control cyclus waren wij gewend om voorafgaand aan de begroting u een kadernota aan te bieden met daarin opgenomen de wensen voor nieuw beleid en aanpassingen van het bestaande beleid. In dit verkiezingsjaar hebben we ervoor gekozen dat niet te doen, om de nieuwe raad en coalitie de ruimte te bieden hun eigen beleid in te vullen.

Tot en met de 1e bestuursrapportage ziet het vastgestelde financiële kader er als volgt uit:

Omschrijving	Bedrag 2019	Bedrag 2020	Bedrag 2021	Bedrag 2022
Begroting 2018-2021	5.546	7.679	8.940	53.696
Beleidsruimte nieuwe raad/college	150.000	225.000	300.000	300.000
Ruimte begroting 2018-2021	155.546	232.679	308.940	353.696
Resultaat 2e bestuursrapportage 2017	-1.732	-1.889	-1.840	-1.840
Jaarrekening 2017	12.000	12.000	12.000	12.000
Stand na jaarrekening 2017	165.814	242.790	319.100	363.856
1e bestuursrapportage	-268.178	-231.507	-228.524	-228.465
Stand na 1e bestuursrapportage 2018	-102.364	11.283	90.576	135.391

Ontwikkelingen na de 1e bestuursrapportage:

Omschrijving	Bedrag 2019	Bedrag 2020	Bedrag 2021	Bedrag 2022
Financiële ruimte	-102.364	11.283	90.576	135.391
Gevolgen van de maart-, meicirculaire en septembercirculaire	740.453	1.157.391	1.441.067	1.764.352
nieuw beleid keuze	-951.563	-603.245	-590.030	-557.461
nieuw beleid geen keuze	-247.988	-681.513	-847.686	-1.141.260
Saldo begroting	-561.462	-116.084	93.927	201.022
onttrekking nadelig saldo 2019 - 2020 storting voordelig saldo 2021-2022	561.462	116.084	-93.927	-201.022
stand begroting 2019	0	0	0	0
waarvan incidenteel	-553.005	-179.546	-137.086	-127.892
waarvan structureel	-8.457	63.462	231.013	328.914
- is nadeel

De jaarschijven 2019 en 2020 hebben een nadelig saldo. Structureel heeft de begroting 2019-2022 op het eerste jaar na, een positief resultaat. De incidentele nadelen in 2019 en 2020 kunnen opgevangen worden in de reserve vrije bestedingsruimte die aan het begin van 2019 een saldo heeft van € 5.072.544,-

Algemene reserve vrije bestedingsruimte
Bij de paragraaf ''reserves en voorzieningen'' geven wij inzage in het verloop van de algemene reserve vrije bestedingsruimte. Hierbij een samenvattende tabel, die inzicht geeft in het verwachte saldo op 1 januari 2019:

Verloop algemene reserve vrije bestedingsruimte
Jaarrekening2017	6.267.437
Totaal toevoegingen	2.013.349
Totaal onttrekkingen	-3.208.242
Saldo	-1.194.893
Saldo per 31-12-2018	5.072.544

Tussen het opstellen van de kadernota en het opstellen van de begroting in de periode tot en met half september 2018 zijn nieuwe mutaties opgetreden. Het is een dynamisch proces, waarbij in de financiële huishouding van de gemeente voortdurend veranderingen optreden. Deze mutaties komen door concrete besluitvorming op onderwerpen, meevallers en tegenvallers ten opzichte van de geraamde bedragen, circulaires van het rijk en het doorrekenen ervan aan de diverse staten van personeel, investeringen, reserves en voorzieningen en rente.
Nieuwe mutaties na de vaststelling van de besluitvorming over de kadernota zijn bij de programma's toegelicht.