1 Jeugdzorg
Door incidenten of nieuwe cliënten bestaat het risico dat er beroep wordt gedaan op de zwaardere en duurdere jeugdzorg, zonder dat dit begroot is. Ook kunnen we achteraf geconfronteerd worden met kosten als gevolg van directe verwijzers, waarmee we geen rekening hebben gehouden. Daarnaast is op dit moment nog niet duidelijk of de invoering van de nieuwe PDC, met een nieuwe financieringsmethodiek en de invloed van de lokale werkwijze hierin extra kosten met zich meebrengen.
Beheersmaatregel
In afwachting van de daadwerkelijke uitgaven zetten wij nu al in op efficiency en effectiviteit door preventief te werken in alle lagen van nulde lijn tot 2e lijn c.q. veiligheid. Hierdoor wordt waar mogelijk laagdrempelig gewerkt en vroegtijdig gesignaleerd waardoor er ruimte is voor daar waar nodig zwaardere ondersteuning in te zetten. Daarnaast worden doorlooptijden waar mogelijk verkort en wordt lokale ambulante zorg ingezet in plaats van verblijf wanneer mogelijk.
De basisvraag verheldering (triage), casusregie en het integraal werken binnen het netwerk van het CMD leveren hier een belangrijke bijdrage aan.
In het kader van de nieuwe PDC wordt het evaluatieproces verder uitgebouwd om op die manier grip te houden op de juiste inzet waar nodig (en dus ook kosten).
2 Bestuurlijke toekomst
Elk scenario heeft financiële gevolgen. In diverse onderzoeken is hierbij al stilgestaan. De grootste financiële risico’s doen zich voor als gemeente Son en Breugel zelfstandig blijft en gemeente Nuenen bij Eindhoven wordt gevoegd. We lopen dan het risico op extra structurele kosten van € 542.500,- en incidenteel nog eens € 657.000,-. Veel kosten hebben alsdan te maken met het uittreden van Nuenen uit Dienst Dommelvallei en het terugnemen van de afdeling Dienstverlening, maar ook met het gemis aan onze natuurlijke samenwerkingspartner op diverse terreinen.
3 Algemene uitkering gemeentefonds
Via circulaires worden we enkele malen per jaar (meestal mei en september) geconfronteerd met aanpassingen in de totale ontvangsten vanuit het gemeentefonds. De afspraak tussen het Rijk en de gemeenten is dat een systematiek wordt gehanteerd van 'samen de trap op, samen de trap af'. Indien het Rijk gaat bezuinigen wordt er ook minder geld in het gemeentefonds gestort ('samen de trap af').
Schommelingen in de algemene uitkering kunnen problemen veroorzaken voor het sluitend krijgen van de begroting. Op de hoogte van de algemene uitkering kan geen invloed worden uitgeoefend. De totale ontvangst van het gemeentefonds in 2019 bedraagt ca. € 18,7 miljoen. De integratie uitkering sociaal domein is vanaf 2019 grotendeels geïntegreerd in het algemene deel van het gemeentefonds waarop ook de uitkeringsfactor van toepassing is. Omdat het onderdeel Sociaal Domein vanaf dat moment niet meer apart in beeld wordt gebracht is het 1 op 1 oormerken van de inkomsten in de toekomst ook niet meer mogelijk en wordt het risico op lagere inkomsten als een risico van de algemene uitkering beschouwd.
Beheersmaatregel
De algemene uitkering maakt integraal onderdeel uit van de begroting. De schommelingen worden op het eerst volgende moment binnen de exploitatie verwerkt om deze sluitend te houden.
4 Inkomensvoorziening (participatie wet)
De budgetten voor het bekostigen van de inkomensverstrekkingen (bijstand) zijn de afgelopen jaren ontoereikend gebleken om alle kosten vanuit de rijksbijdrage te dekken.
De afgelopen jaren is het aantal cliënten toegenomen en zal dit ook bij de participatie wet het geval zijn. Risico is dat de gemeente het verschil zal moeten bijpassen.
Beheersmaatregel
Getracht wordt de compensatieregeling 'vangnetuitkering' vanuit het Rijk te benutten. Echter het risico blijft aanwezig dat het daadwerkelijke budget wat hiervoor nodig is achterblijft vanuit het Rijk (financiering volgens T-2 systematiek vanuit het macrobudget). Het enige wat de gemeente kan doen is blijvend kort op het uitkeringenbestand zitten om zelfstandigheid voor wat betreft het inkomen van klanten te bevorderen. Daarnaast is de begroting vanaf 2018 naar boven bijgesteld, maar het risico blijft dat dit niet toereikend is. We steken in op een stabilisatie van het uitkeringsbestand vanaf 2018 waardoor de begroting beter zal aansluiten.
5 Crisisbeheersing
Iedere gemeente kan te maken krijgen met incidenten, die de status van een crisis krijgen. Deze kunnen plaatsvinden in zowel het fysieke als het sociale domein en kunnen lokaal, regionaal of bovenregionaal van karakter zijn.
Beheersmaatregel
Door adequate maatregelen kunnen de effecten van een crisis beperkt worden. Lokale en regionale crisisorganisaties voorzien daarin, wat zich uit in crisiscoördinatie en -organisatie. Goede informatievoorziening, opleidingen en oefenen is daarbij randvoorwaarden voor succes. Implementatie van verbeterpunten uit evaluaties zorgen steeds voor verdere professionalisering van de crisisorganisatie. Daarnaast wordt ruim ingezet op preventie en preparatie om aan de voorkant crises te voorkomen. Hiervoor is ook een nieuwe regionale visie ontwikkeld. De poules zijn beter getraind en expertise wordt betrokken waar nodig. Effecten van incidenten worden door adequaat ingrijpen verder beperkt. Met de transities is de gemeente verantwoordelijk geworden voor veel zorgtaken. Hierdoor kan de gemeente vaker partij zijn wanneer een crisis in het sociale domein zich voordoet.
6 Huishoudelijke hulp
In 2017 heeft de reparatie van de huishoudelijke hulp plaatsgevonden en is huishoudelijke hulp weer een Wmo-voorziening geworden. Hiervoor is vanaf 2017 extra budget opgenomen in de begroting. Of het budget toereikend is, hangt af van het aantal cliënten. Dat aantal is stabiel maar kan fluctueren. Gelet op de demografische ontwikkelingen is de verwachting daarbij dat het aantal dan eerder toe- dan afneemt. De onzekerheid met betrekking tot aantallen geldt ook voor de ondersteuning bij het huishouden (met regie).
Met ingang van 2019 geldt voor een maatwerkvoorziening Wmo een maximale eigen bijdrage van € 17,50 per periode (4 weken). Dit kan een aanzuigende werking hebben op het aantal cliënten. Inwoners die het nu zelf huishoudelijke hulp hebben geregeld zijn dan aanmerkelijk goedkoper uit wanneer het een maatwerkvoorziening wordt.
Beheersmaatregel
We houden vast aan de uitgangspunten die we hebben geformuleerd ten aanzien van het beleid Wmo (eigen kracht, keuzevrijheid, participeren indien mogelijk, integraal werken). Dit betekent dat wanneer burgers het zelf kunnen regelen en het ook daadwerkelijk regelen of geregeld hebben er geen reden is voor het toekennen van een voorziening.
7 Wolfswinkel
Meerjarig gezien is er geen sluitende exploitatie van de begraafplaats. Hierdoor is een negatief eigen vermogen ontstaan. Deze factoren zorgen ervoor dat de stichting onvoldoende in staat is om af te lossen op de door de gemeente verstrekte geldleningen. Daarom loopt de gemeente het risico dat de stichting begraafplaats en uitvaartcentrum Wolfswinkel niet in staat is aan haar aflossingsverplichting te voldoen.
Beheersmaatregel
De exploitatie van Wolfswinkel is onderzocht. De gesprekken met het stichtingsbestuur zijn opgestart om tot een business case en toekomstvisie te komen. Verschillende scenario's met betrekking tot de begraafplaats worden uitgewerkt, waaronder een scenario met crematorium waarbij door het stichtingsbestuur zal moeten worden aangetoond of dat bijdraagt aan een gezonde exploitatie.
8 AVG
Per 25 mei 2018 is de Algemene Verordening Gegevensbescherming van kracht. Gemeenten slaan allerlei persoonsgegevens op. Deze persoonsgegevens zijn vertrouwelijk en mogen vaak niet openbaar worden gemaakt. Gebeurt dit toch dan is er sprake van een datalek. Voorbeelden hiervan zijn verlies van een USB-stick, een tablet of een laptop. Deze informatiedragers bevatten vaak vertrouwelijke informatie. Wanneer zoiets gebeurt moet er melding worden gedaan bij de Autoriteit Persoonsgegevens.
Bij eventuele datalekken kan een boete worden opgelegd. In geval van een datalek moet contact opgenomen worden door een functionaris gegevensbescherming. Daarnaast moet onder andere aangetoond worden dat er een plan van aanpak is omtrent datalekken. Tevens moet de gemeente Son en Breugel aantonen hoe ze datalekken mitigeert in de processen.
Boetes opgelegd uit naam van de AVG dienen doeltreffend, evenredig en afschrikkend te zijn. De maximale boete is € 20.000.000,-.
Beheersmaatregel
De gemeente heeft een plan van aanpak opgesteld om aan de verplichtingen uit de AVG te voldoen. Hierin wordt beschreven hoe we omgaan met privacyvraagstukken en datalekken. Welke stappen nemen we om zo goed mogelijk aan de wet te voldoen?
Tevens is per 1 februari 2018 een adviseur functionaris gegevensbescherming in dienst van Dienst Dommelvallei, deze FG is werkzaam voor alle organisaties.
Onderstaande stappen worden al uitgevoerd:
Via intranet zijn medewerkers geïnformeerd over de wet Meldplicht Datalekken en wat een medewerker moet doen als hij/zij een datalek constateert. Een datalek moet gemeld worden aan de privacybeheerder of CISO en aan het afdelingshoofd. De privacybeheerder meldt dit aan de Autoriteit Persoonsgegevens. Tevens wordt de getroffen persoon geïnformeerd, afhankelijk van de ernst van het datalek en de mogelijke gevolgen voor de betrokkene. Er is een procedure beveiligingsincidenten en datalekken, deze is goedgekeurd door de colleges.
9 Intergemeentelijke samenwerking
De samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering en dienstverlening verloopt via de Gemeenschappelijke Regeling Dienst Dommelvallei. Op basis van de vastgestelde begroting van Dienst Dommelvallei wordt financieel bijgedragen aan de dienst. Hierbij zijn ook aannames gemaakt met betrekking tot te realiseren efficiency. Omdat Dienst Dommelvallei geen eigen reserves heeft worden de risico’s van de dienst betrokken bij de risicowaarde van de 3 deelnemende gemeenten.
Beheersmaatregel
Via een begroting, jaarrekening en rapportages (Dommelvallei) worden de ontwikkelingen periodiek en intensief gevolgd. Eventuele effecten kunnen rechtstreeks verwerkt worden in de eigen begroting. Daarnaast is sprake van deelname in het bestuur van Dienst Dommelvallei. De risico's van Dienst Dommelvallei zijn, voor zover mogelijk, inzichtelijk gemaakt bij de dienst en beheersmaatregelen zijn geformuleerd.
10 Stelpost ruimte onder BCF plafond
Zie 'nieuwe risico's top 15'.
11 Vestzaktheater
Het bestuur van het Vestzaktheater heeft besloten om in september 2018 de werkzaamheden te beëindigen. Het huidige bestuur is een meewerkend bestuur. Het nieuwe bestuur zal naar verwachting meer op afstand staan waardoor extra professionele ondersteuning nodig is. Verder valt te verwachten dat de exploitatie die in de afgelopen jaren steeds problematisch is geweest, door de wijziging van het bestuur, verder onder druk komt te staan. Door deze ontwikkeling moet de komende jaren rekening worden gehouden met een jaarlijks negatief exploitatieresultaat.
12 VPB
Met ingang van 1 januari 2016 is de Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen in werking getreden. Dit houdt in dat jaarlijks een fiscale aangifte moet worden ingediend. De aangifte wordt in 2 gedeeltes opgevoerd. In 2015 en 2016 zijn, met een adviesbureau, impactanalyses uitgevoerd en besproken met de belastingdienst. De belastingdienst heeft op de onderdelen waarvoor Vpb-plicht aan de orde is nog geen uitspraak gedaan over de uitgangspunten voor de aangifte. Dit betreft het onderdeel grondexploitaties. Op basis van de nu bekende uitgangspunten wordt de voorlopige aangifte gedaan. Deze wordt besproken met de Belastingdienst. De conclusies / aanbevelingen van de Belastingdienst worden in de definitieve aangifte verwerkt. Dit houdt het risico in dat de voorlopige aangifte afwijkt van de definitieve aangifte. Rond 1 november 2018 zou er meer duidelijkheid moeten komen.
Beheersmaatregel
Verdere vervolgstappen vooruitlopend op het oordeel van de belastingdienst op het afstemmingsverzoek kunnen nog niet worden genomen.
13 Fiscaliteit
De gemeente is aansprakelijk voor fouten in loonbelastingopgaves, BTW aangiften, opgave BTW compensatiefonds en de WKR. Bovendien kan de gemeente aansprakelijk worden gesteld voor belastingschulden van andere bedrijven op basis van inleners of ketenaansprakelijkheid.
Beheersmaatregel
Met het oog op de ontwikkelingen rondom 'Horizontaal Toezicht' met de Belastingdienst wordt er gewerkt aan een 'Tax Control Framework'. Inmiddels zijn er gesprekken geweest met de belastingdienst en de accountant om verdere stappen te zetten in de inrichting.
14 Inkoop en aanbesteding
Als gevolg van het niet juist hanteren van de aanbestedingsplicht kan een marktpartij rechtsmiddelen aanwenden tegen een gunningsbesluit. Dit leidt tot een vertraging met financiële en juridisch gevolgen. Niet rechtmatige inkopen kunnen bovendien leiden tot een afkeurende verklaring (rechtmatigheid) bij de jaarrekening. Ook kunnen de voordelen van het aanbesteden mis worden gelopen.
Beheersmaatregel
De gemeente wordt begeleid door BIZOB. Tevens wordt regelmatig voorlichting gegeven over inkopen en aanbesteden. Inkoop en aanbesteding is onderdeel van de verbijzonderde interne controle. Hierbij worden zowel procesgerichte (deelwaarneming) als gegevensgerichte (inkoopanalyse) controles uitgevoerd.
15 Verkiezingen
In de meerjarenraming is rekening gehouden met de regulier te verwachten verkiezingen. In het geval dat er extra verkiezingen worden uitgeschreven wordt een financieel risico gelopen.
Beheersmaatregel
Dit is niet beïnvloedbaar. Als sprake is van tussentijdse verkiezingen zullen deze moeten worden georganiseerd.
